Ποιος ήταν ο Ηρόδοτος;

Ηρόδοτος

Αρχαίος Έλληνας ιστο­ρικός, «πατήρ της ιστορίας» όπως ονομάσθηκε, γιατί πρώτος αυτός έγραψε «ιστο­ρία». Γεννήθηκε στην Αλικαρνασσό το 484 π. X., σε εποχή, που η πατρίδα του ή­ταν υποτελής στους Πέρσες και διοικούνταν από τον τύραννο Λύγδαμη. Εναντίον του τυράννου αυτού στασίασε ο Ηρόδο­τος μαζί με το θείο του Πανύαση και αφού σκοτώθηκε ο θείος του, αυτός κατέφυ­γε στη Σάμο. Αργότερα γύρισε στην Αλικαρνασσό, από την οποία κατόρθωσε να εκδιώξει τον τύραννο Λύγδαμη. Αλλά τελικά αναγκάσθηκε και ο ίδιος να φύγει από την πατρίδα του και να μεταβεί κατά το 445 π.Χ. στην Αθήνα, όπου έγινε φίλος του Περικλή. Από εκεί έφυγε, κι εγκαταστάθηκε στην ελληνική αποικία των θουρίων, που ιδρύθηκε κοντά στην ιταλική πόλη Σύβαρη. Την πόλη αυτή αγάπησε σαν δεύ­τερη πατρίδα του ο Ηρόδοτος. Σ ’αυτήν έζησε από τότε και υστέρα, συνέγραψε την ιστορία του, και σ’αυτή πέθανε και τάφηκε το 410 π.Χ. Γι’ αυτό και ονομάσθηκε θού­ριος.

Ο Ηρόδοτος δεν ήταν κοινός άνθρω­πος. Είχε πνεύμα ευρύ φιλοσοφικό και πλούσιο συναισθηματικό κόσμο. Δεν τον ικανοποιούσαν οι κοινές απολαύσεις και έπιδιώξεις. Γι αύτό δέ λογάριασε ούτε κό­πους, ούτε έξοδα, ούτε κινδύνους προκειμένου νά γράψη τήν ιστορία τής πατρί­δας του καί νά περιγράψη μέ αντικειμενικότητα τις τεράστιες προσπάθειές της για την απόκρουση του περσικού κινδύνου. Κίνητρο για τη μεγάλη αυτή απόφαση του Ηροδότου αποτέλεσαν οι λαμπρές νίκες των Ελλήνων κατά των Περσών και η θαυμαστή ανάπτυξη του Ελληνισμού και ιδιαίτερα του Κράτους των Αθηνών, υστέ­ρα από τις νίκες αυτές. Το θαυμάσιο αυτό ελληνικό μεγαλούργημα της ελληνικής νίκης, της ανάπτυξης και ακμής περιέ­γραψε ο Ηρόδοτος σε βιβλίο και το παρέ­δωσε στις μεταγενέστερες γενεές.

Για να φέρει σε πέρας ο Ηρόδοτος το τεράστιο αυτό έργο και να περιγράψει με αντικειμενικότητα τους αντιπάλους—Έλ­ληνες και Πέρσες—Αναγκάσθηκε να ταξιδεύσει στους τόπους τους για να τους γνωρίσει. Επιχείρησε λοιπόν μεγάλες και πολύμοχθες περιοδείες, αρχίζοντας από τα χωριά του Βοσπόρου και φθάνοντας ως τη Σκυθία και την Κολχίδα (βλ. λ.) και από την Κύπρο, τη Φοινίκη και τη Βαβυλωνία ως τα βάθη του μεγάλου Περσικού κράτους, όπου βρισκόταν η πρωτεύουσά του, τα Σούσα. Παντού όπου πήγαινε, φρόντιζε ν’ αποκτάει προσωπική αντίληψη των στοι­χείων τα οποία κατόπιν ερευνάει και κα­ταγράψει με προσοχή. Όπου συναντάει δυσκολίες, ζητάει πληροφορίες, τις εξακριβώνει και συμπληρώνει τις παρατηρήσεις του. Κατόπιν επισκέπτεται την Αίγυπτο, προχωρεί στο εσωτερικό της, θαυμάζει και μελετάει τα μεγαλοπρεπή μνημεία και τις πυραμίδες της, καθώς και τα περίεργα φαινόμενα των πλημμυρών του Νείλου. Αργότερα επισκέπτεται τη Θεσσαλία, την Πελοπόννησο και την Ήπειρο, στην οποία βρίσκεται το μαντείο της Δωδώνης. Ταξίδεψε ακόμα στην Ιταλία και περιηγήθηκε όλη την κάτω Ιταλία, που τότε έφε­ρε το όνομα Μεγάλη Ελλάδα, καθώς και τη Σικελία.

Όλες αυτές τις επίπονες και επικίνδυνες τότε περιηγήσεις πραγματοποίησε ο Ηρόδοτος με δικά του έξοδα και μόνο για να ικανοποιήσει τη φιλομάθεια και τα επιστημονικά ενδιαφέροντά του και όχι για να κάμει εμπόριο και να πλουτήσει. Έτσι ο Ηρόδοτος, δεν είναι μόνο πατέ­ρας της ιστορίας, αλλά και ο ιδρυτής της Γεωγραφίας και σπου­δαιότατος περιηγητής κατά την Αρχαιό­τητα. Στις περιηγή­σεις του χρησιμοποί­ησε αρκετές φορές— όπου δεν γνώριζε τη ντόπια γλώσσα—δι­ερμηνείς, που πολλές φορές του έδωκαν ελλιπείς πληροφορίες, τις οποίες περιέλαβε στην ιστορία του γιατί δεν κατόρθωσε να τις ελέγξει.

Όλο το ιστορικό έργο του Ηροδότου διαιρέθηκε από τους λογίους της Αλεξάν­δρειας σε 9 βιβλία, που το καθένα φέρει το όνομα μιας από τις 9 Μούσες (Κλειώ, Ευτέρπη, Θάλεια, Μελπομένη, Τερψιχόρη, Ερατώ, Πολύμνια, Ουρανία, Καλλιόπη). Όλα τα βιβλία περιέχουν γεγονότα που συνέβησαν μέσα σε 240 χρόνια.

Η ιστορία του αρχίζει από την αρπαγή της Ελένης και της Ιούς από την Ελλάδα και την Ευρώπη και της Μήδειας από τη Μ. Ασία. Σε συνέχεια εξιστορεί τις αδικίες των βαρβάρων κατά των Ελλήνων της Μ. Ασίας, τους οποίους υποδούλωσε ο Κροίσος, ο βασιλιάς των Λυδών, που τι­μωρήθηκε κι αυτός αργότερα για τις αδικίες και την αλαζονεία του από τον Κύρο, το βασιλιά των Περσών.

Ακολουθεί η εξιστόρηση για το βασί­λειο των Περσών και των λαών που είχαν υποδουλώσει. Κατά την περιγραφή των λαών αυτών ο Ηρόδοτος δίνει και στοι­χεία εθνογραφικών πληροφοριών για τους Αιγυπτίους, τους Θράκες, τους Σκύθες, τους Ασσυρίους και τους Πέρσες.

Ομιλεί για τη νήσο Σάμο και την εξάπλωση της περσικής δυναστείας στα νη­σιά του Αιγαίου Πελάγους και εξιστορεί τους θεσμούς και τις διατάξεις που εισήγαγε ο βασιλιάς των Περσών Δαρείος και την επιδρομή του εναντίον της Σκυθίας. Στο σημείο αυτό βρίσκει την εύκαιρία να περιγράψει τις χώρες που βρίσκονται προς τα βόρεια της Ευρώπης.

Ύστερ’ άπ’αυτά γράφει για την επιδρομή των βαρβάρων κατά της Ελλάδας και τις ένδοξες μάχες του Μαραθώνα, των Θερμοπυλών, του Αρτεμησίου, της ναυμαχίας της Σαλαμίνας, της μάχης των Πλαταιών και της Μυκάλης και τα λοιπά των Ελλή­νων ανδραγαθήματα και η ιστορία τελειώ­νει με την άλωση της Σηστού από τους Αθηναίους.