20 Σεπτεμβρίου 2025

www.ipy.gr

Ιστοσελίδα Ποικίλης Ύλης

Εκκλησίες

Ο Πατριαρχικός Ναός του Αγίου Γεωργίου, τι θα δείτε

Ο Ναός του Άγ. Μεγαλομάρτυρα και Τροπαιοφόρου Γεωργίου   είναι η πέμπτη κατά σειρά Εκκλησία που φιλοξενεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο μετά τον 15ο αιώνα. Υπήρξε αρχικά Γυναικεία Μονή και μετετράπη σε Πατριαρχείο από τον Πατριάρχη Ματθαίο Β (1598-1601).

Η Εκκλησία ανακαινίστηκε το 1614 από τον Πατριάρχη Τιμόθεο Β’ (βλ. επιγραφή στην πρόσοψη). Μετά από πυρκαϊά το 1720, έπανακτίστηκε από τον Πατριάρχη Ιερεμία Γ’ (βλ. επιγραφή πάνω από την δεξιά είσοδο). Το 1836, ανακαινίστηκε από τον Πατριάρχη Γρηγόριο ΣΤ’ και το 1994 από τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο.

Ο Πατριαρχικός Ναός είναι κλασσική τρίκλιτη βασιλική, χωρισμένη σε Νάρθηκα, κυρίως Ναό και Ιερό Βήμα. Στον νάρθηκα υπάρχουν εικόνες του Αγ. Γεωργίου και του Προφ. Ηλία προς τιμήν της Συντεχνίας των Γουναράδων, με των οποίων τα έξοδα κατασκευάστηκε το σύστημα ύδρευσης του Πατριαρχείου.

Το παλαιό παγκάρι

Το 17ου αιώνα το παγκάρι του Πατριαρχικού Ναού κατασκευάστηκε από καρυδιά και είναι διακοσμημένο με πέταλα από ελεφαντόδοντο σε σχήμα πενταγώνου, αντίγραφο πρώιμης αιγυπτιακής τέχνης.

Ο θρόνος

Σύμφωνα με μία επιγραφή στο αέτωμα, ο θρόνος χρονολογείται το έτος 1577. Ο θρόνος είναι 4 μέτρα υψηλός κατασκευασμένος από καρυδιά, διακοσμημένος με ελεφαντόδοντο, σεντέφι και επιχρωματισμένο ξύλο, διαμορφωμένος σε σχήμα αμπέλου.

Το σύνθρονο

Εντός του Ιερού Βήματος, όπισθεν της Άγ. Τραπέζης, το σύνθρονο αποτελείται από υπερυψωμένο μαρμάρινο Πατριαρχικό Θρόνο, περιβαλλόμενο από ξύλινα στασίδια για τα μέλη της Ιεράς Συνόδου.

Ο άμβωνας

Σύμφωνα με μία επιγραφή, ο άμβωνας χρονολογείται την εποχή του Πατριάρχου Γαβριήλ (1702-07). Είναι διπλωμένος γύρω από μία κολώνα, κατασκευασμένος από καρυδιά και σεντέφι, και διακοσμημένος σε σχέδιο κλήματος.

Τα αναλόγια

Τα δύο ψαλτήρια είναι κειμήλια τα οποία μεταφέρθηκαν από την Μονή Παναγίας Καμαριωτίσσης (της Χάλκης). Είναι κατασκευασμένα από καρυδιά και διακοσμημένα με ελεφαντόδοντο.

Το τέμπλο

Το τέμπλο, το όποιο διαχωρίζει τον κυρίως Ναό από το Ιερό Βήμα, είναι του 18ου αιώνα, συνδυασμός Βυζαντινής και Αναγεννησιακής, καθώς και Μπαρόκ και Οθωμανικής τέχνης. Ξυλόγλυπτο και πρόσφατα επιχρυσωμένο, είναι χωρισμένο σε τρία επίπεδα.

Τρεις σημαντικές εικόνες

Δύο σημαντικές εικόνες στο δεξιό κλίτος προηγούνται χρονικώς μερικών εικονογραφιών της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας. Η 11ου αιώνα ψηφιδωτή εικόνα της Παναγίας Παμμακάριστου εικονίζει την Μητέρα του Θεού με το Θείο Βρέφος. Ως προστάτρια εικόνα του Πατριαρχικού Ναού της Παναγίας Παμμακάριστου (1486-1587), μεταφέρθηκε στους μεταγενέστερους Πατριαρχικούς Ναούς. Η 11ου αιώνα ψηφιδωτή εικόνα του Άγ. Ιωάννου του Βαπτιστού ήταν επίσης αρχικά στην Εκκλησία της Παναγίας της Παμμακάριστου.

Στο αριστερό κλίτος, η εικόνα της Παναγίας της Φανερωμένης, γνωστή για τις θαυματουργικές της ιδιότητες, μεταφέρθηκε από την Κύζικο. Καλυμμένη με χρυσό και ασήμι, χρονολογείται πριν τον 14ο αί.

Τρεις σημαντικοί άγιοι επίσκοποι

Όπως οι Εικόνες, έτσι και τα Λείψανα κατέχουν κεντρική θέση στη λατρεία της Εκκλησίας, υπογραμμίζοντας τη μεταμόρφωση του υλικού κόσμου από τη θεία χάρη. Οι τρεις Ιεράρχες – Βασίλειος ο Μέγας, Ιωάννης ο Χρυσόστομος και Γρηγόριος ο Θεολόγος – είναι οι πιο σημαντικοί θεολόγοι της αρχαίας Εκκλησίας. Εορτάζουν τη 30η Ιανουαρίου. Τον Νοέμβριο του 2004, τα λείψανα των Αρχιεπισκόπων Κων/πόλεως Γρηγορίου του Θεολόγου (329-90) και Ιωάννου του Χρυσοστόμου (347-407) επεστράφησαν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος προεξήρχε της τελετής επιστροφής των λειψάνων, τα οποία δώρισε ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β’. Τα λείψανα είχαν μεταφερθεί από την Κωνσταντινούπολη στη Ρώμη μετά την 4η Σταυροφορία. Σήμερα φυλάσσονται στην αριστερή πλευρά του Ναού. Πιο πρόσφατα επεστράφησαν και λείψανα του Μ. Βασιλείου.

Τρεις σημαντικές άγιες γυναίκες

Τα λείψανα της Μεγαλομάρτυρος Ευφημίας (4ος αί.), η οποία εορτάζει την 11η Ιουλίου και την 16η Σεπτεμβρίου, είναι πολύτιμος πνευματικός θησαυρός. Η Αυτοκράτειρα Θεοφανώ, σύζυγος του Λέοντος του Σοφού (886-911), εορτάζει τη 16η Δεκεμβρίου. Κατά την παράδοση, η τρίτη κατά σειρά λάρνακα περιέχει το σώμα της Αγίας Σολομονής, μητέρας των Επτά Μακκαβαίων Παίδων, αλλά πιθανόν το σώμα να ανήκει στην Μαρία Σαλώμη, μία από τις Μυροφόρες Γυναίκες.

Η στήλη τής φραγγελώσεως

Πλησίον των λειψάνων των Αγίων Γυναικών το τμήμα της στήλης της φραγγελώσεως, επί της οποίας ο Χριστός μαστιγώθηκε, είναι το αρχαιότερο ιερό κειμήλιο και μεταφέρθηκε στην Κων/πολη από την Αγία Ελένη μετά από επίσκεψή της στους Αγίους Τόπους. Άλλα δύο τμήματα φυλάσσονται στα Ιεροσόλυμα και στην Ρώμη.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος

Ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος γεννήθηκε στην Ίμβρο (1940). Εξελέγη 270ος Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως-Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης το έτος 1991. Έχει εργασθεί για την ενότητα μεταξύ των Ορθοδόξων Εκκλησιών, την καταλλαγή μεταξύ των Χριστιανικών Εκκλησιών, και το διάλογο μεταξύ των Χριστιανών, Μουσουλμάνων και Ιουδαίων.

Επίσης είναι γνωστός για τις οικολογικές του δραστηριότητες, οι οποίες του προσέδωσαν τον τίτλο «ο Πράσινος Πατριάρχης». Χαρακτηρίστηκε ως απόστολος της αγάπης και της ειρήνης, αλλά και υποστηρικτής της θρησκευτικής ελευθερίας γι’αυτό και του απενεμήθη το χρυσό μετάλλιο του Κογκρέσσου των Η.Π.A (1997).

Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από φυλλάδιο που διανέμετε στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου του Οικουμενικού Πατριαρχείου.