Άγιος Κοσμάς ό αρχαιότερος ασκητής της Κρήτης

Άγιος Κοσμάς

Ο ΕΡΗΜΙΤΗΣ ΚΑΙ ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ
ό αρχαιότερος μαρτυρούμενος άσκητής της Μεγαλονήσου Κρήτης

ΒΙΟΣ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΕΡΗΜΙΤΟΥ

Ο Άγιος Κοσμάς ο Ερημίτης τιμάται στις 2 Σεπτεμβρίου και την 3η Κυριακή Μαΐου εκάστου έτους. 

Ο αρχαιότερος γνωστός  Ερημίτης Άγιος τής Κρήτης είναι ο Άγιος Κοσμάς ό Ομολογητής, ο οποίος κοιμήθηκε τό έτος 658 μ.Χ.. Ή βιογραφία του μάς είναι γνωστή άπό την παλαίτυπη σειρά «Acta Sanctorum», καθώς και από άλλες πηγές. Ο Άγιος Κοσμάς ανήκει στην κατηγορία των ασκητών που αφιερώθηκαν στον Θεό με βαθιά άσκηση και τέλεια υποταγή εκ του κόσμου, μέσα σε σπήλαιο της Κρήτης. Οι πνευματικοί του αγώνες έγιναν πολύ γνωστοί. Όπως συνάγεται από τον βίο του, έζησε με θεϊκή φλόγα και ασκήθηκε με με­γάλο πόθο ψυχής, αντιμαχόμενος το κοσμικό φρόνημα. Ο εν λόγω Άγιος, στο σπήλαιο όπου αθλήθηκε πνευματικά, αποκτώντας μεγάλες αρετές, στο ίδιο σπήλαιο ενταφιάσθηκε με αφάνεια. Οι γειτονικοί κάτοικοι της ερημιάς μέσα στην οποία έζησε δημιούργησαν λατρεία για αυτόν και επειδή ήταν δύσκολη η πρόσβαση στον Τόπο του σπηλαίου του, μετέφεραν το σκήνωμά του σε πόλη, στολίζοντάς το με ιδιαίτερο τρόπο. Παρατήρησαν, όμως, ότι όσο χρο­νικό διάστημα, περίπου για τρία χρόνια και έξι μήνες, το σώμα του Αγίου Κοσμά του Ερημίτη, βρισκόταν στην πόλη αυτή, μακριά από τον τόπο της άσκησής του, επικράτησαν ξηρασίες, χάθηκαν τεράστιες σοδειές σιτηρών και σταμάτησε ο ουρανός να δίδει βροχή.

Την κατάσταση αυτή οι άνθρωποι την αιτιολόγησαν εξαιτίας της μετα­φοράς του λειψάνου του ερημίτη στον κόσμο, γι’ αυτό και αποφάσισαν να επιστρέψουν το λείψανό του στο σπήλαιο της άσκησής του. Τότε σταμάτη­σε η ξηρασία, έπεσε άφθονη βροχή και η γη χόρτασε από νερό. Στο σπήλαιο αυτό το σώμα του Αγίου έμεινε μέσα σε ταφικό μνημείο, τιμώμενο από όλους με περισσή ευλάβεια.

Τo έτος 1058, Βενετσιάνοι έμποροι ήλθαν μe πλοίο στην Κρήτη, πέρα­σαν τα δύσβατα μέρη που οδηγούσαν στον τόπο της σπηλιάς που ήταν θαμ­μένος ο Άγιος το 658, έκλεψαν το σώμα του και το μετέφεραν στη Βενετία, στο γνωστό Νησί του Αγίου Γεωργίου του Μείζονος. Σχετικές πληροφορί­ες υπάρχουν στο βιβλίο “DELLE INSCRIZIONI VENEZIANE ”. Το άφθαρ­το σκήνωμα του Αγίου παρέμενε στη Βενετία, στον παραπάνω αναφερόμενο Ναό, μέσα σε μια λάρνακα.

Ο ΑΓΙΟΣ ΠΟΥ ΕΠΕΔΕΙΞΕ ΠΟΙΚΙΛΕΣ ΑΡΕΤΕΣ
ΣΤΟΝ ΜΟΝΑΧΙΚΟ ΤΟΥ ΒΙΟ

1. Τα υπέρλαμπρα τάγματα των κορυφαίων Αγίων διαφέρουν μεταξύ τους. Έτσι ο ρυθμιστής των πάντων Κύριος οδηγεί τους εκλεκτούς του στον Ουρανό από διαφορετικούς δρόμους, ώστε κάθε αρετή να ληφθεί υπ’ όψιν και όλες οι αρετές να επιβραβεύονται για κάθε έναν από εκείνους. Ούτε τους έκρινε όλους άξιους να περιβληθούν τον πορφυρό μανδύα του διακε­κριμένου μάρτυρα, αλλά τους κατηγοριοποιεί με βάση κάποιο θείο σχέδιο, ώστε για όσους δεν αντιμετώπισαν αιμοσταγείς βασανιστές, να είναι αρκετή η προθυμία και η πίστη τους. Σε άλλους πάλι, που επέλεξαν να ασκήσουν την αρετή τους με διαφορετικό τρόπο, εξασφάλισε αιώνια δόξα.
2. Για να παραλείψομε τα υπόλοιπα, η ιερή συ­νάθροιση των αναχωρητών αποτελεί ένα παράδειγ­μα προς μίμηση, διότι εκείνοι που εγγράφονται σε αυτήν απαρνούνται κάθε κοσμική παραμυθία και δι­εξάγουν καθημερινά συνεχή πόλεμο με τους αόρατους δαίμονες, πιστεύοντας μόνο στον Θεό. Σε αυτούς επιδαψιλεύεται η εξαίρετη τιμή να απεκδύονται τις χαμερπείς ηδονές και να φλέγονται από ζήλο για τα θεία. Αυτοί δεν πρέ­πει να αποκαλούνται άνθρωποι, αλλά άγγελοι επί γης. Μεταξύ αυτών, εξαιρετικά διαπρεπής είναι ο Μακαριστός Κοσμάς, στον οποίο είναι αφιερωμένη η σημερινή λαμπρή ημέρα. Αυτός στην νήσο Κρήτη, όσο έζησε, εζήλωσε τη ζωή των αγγέλων, διάγοντας μοναχικό βίο.

3. Διότι αφοσιωμένος καθημερινά στην ενατένιση των ουρανών και στην προ­σευχή, κατοικούσε σε αυτό το αφιλόξενο σπήλαιο, επεδείκνυε πρόθυμα και ακού­ραστα πίστη στον παντοδύναμο Κύριο. Μέσα σε αυτήν την εκλεκτή μοναξιά, βέ­βαια, το δικό του σώμα περικυκλωμένο από τα τοιχώματα και εξασθενημένο από τις κακουχίες, την πείνα, την επίπονη και επίμονη άσκησή του, είχε ως μοναδι­κό σκοπό το να υπηρετεί τον Κύριο. Υπομένοντας την υγρασία και το ψύχος και
   περιφρονώντας τις ανέσεις είχε εξασκήσει το σώμα του στο να αντιστέκεται σε κάθε απόλαυση. Ύστερα, έχοντας ιδιαίτερα βαθιά γνώση του πως θα πολεμήσει τον δαίμονα, αν και υπέφερε καθημερινά από στομαχικές διαταραχές, τον απω­θούσε με μεγάλη ευκολία. Και έτσι, περνώντας από αρετή σε αρετή, ξεπέρασε όλους τους προηγούμενους και ανέβαινε συνεχώς όλο και ψηλότερα.
4. Φλεγόμενος από την επιθυμία να προοδεύσει, όσο προόδευε τόσο περισσό­τερο προσπαθούσε να προσεγγίσει το Θεό. Διαρκώς είχε στο μυαλό του τον Κύ­ριο, και πάσχιζε ασθμαίνοντας να φτάσει σε Αυτόν. Δεν σταμάτησε να μοχθεί νυ­χθημερόν για να κερδίσει την αγάπη του Κυρίου. Υψώνοντας λοιπόν με την πε­ρισυλλογή τα μάτια της ψυχής του προς την αιωνιότητα, περιφρονούσε τα εγκόσμια. Και πάντοτε, καθοδηγούμενος από το φως του Θεού, μέσα από τη μοναξιά αποκάλυπτε τα μυστικά που Αυτός έκρυβε. Ευχαριστούσε τον Κύριο ο οποίος τον απέσπασε από τα ταραχώδη ανθρώπινα και του εξασφάλισε θεία προστασία
5. Περιφρονούσε τη μακροζωία, και αισθανόταν οίκτο για εκείνους που την επεδίωκαν. Αναστενάζοντας ασταμάτητα γι’ αυτούς, προσευχόταν για την επιείκεια του Κυρίου. Για χάρη τους ο οσιότατος άνδρας ασκούνταν στον μοναχικό βίο και οι καρποί των προσευχών του σε αυτούς αποδίδονταν. Προικισμένος με αυτές και άλλες αναρίθμητες αρετές, φορώντας το στέμμα της αθανασίας αναλήφθηκε στους ουρανούς, εκεί δηλαδή που τον οδηγούσε από καιρό το βήμα του, την 4η ημέρα του Σεπτεμβρίου του έτους 658 μ.Χ., και εκείνο το σπήλαιο στο οποίο κρυβόταν όσο ήταν εν ζωή, έγινε τελικά ο τάφος του.
6. Το λείψανο του Αγίου παρέμεινε για κάποιο χρονικό διάστημα εκεί, και το επισκέπτονταν συχνά οι κάτοικοι της γύρω περιοχής. Αργότερα, η μεγάλη ευλάβεια που αισθάνονταν για τον Ερημίτη τους ώθησε να απομακρύνουν το σώμα από αυτό το μέρος της φρικτής απομόνωσης και να το αποθέσουν στην κοντινή πόλη σε ένα καλλωπισμένο μέρος. Ωστόσο αυτό που επακολούθησε έδειξε ότι τα ανθρώπινα σχέδια δεν ήταν συμβατά με τα θεϊκά. Διότι από τότε ο ουρανός δεν ξανάστειλε το δώρο της βροχής, και κάποιες φορές έριχνε χαλάζι.
7. Για όσο χρονικό διάστημα το σώμα του Αγίου Ερημίτη βρισκόταν στον κόσμο της κοσμικής τύρβης, ενέσκηψε τρομερή ξηρασία και επικράτησε μεγάλη σιτοδεία. Όταν λοιπόν δοκί­μαζαν αυτές τις δυστυχίες οι άνθρωποι, διαπίστωναν ότι αναβιώνει η εποχή του προφήτη Ηλία, που με δέηση του προ­φήτη έκλεισαν οι ουρανοί και δεν έβρε­ξε για τρία χρόνια και έξι μήνες. Αρχι­κά οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να ερμηνεύσουν αυτή την τιμωρία, έπειτα όμως
   με φώτιση Θεού την απέδωσαν στη μεταφορά του αγίου λειψάνου.
8. Αναθεώρησαν λοιπόν την απόφασή τους και επέστρεψαν το ιερό σώμα του Αγίου εκεί από όπου το είχαν πάρει, δηλαδή στην αγαπημένη του σπηλιά. Αμέσως άνοιξαν οι ουρανοί, έπεσε άφθονη βροχή και άρχισαν να ρέ­ουν τεράστιες ποσότητες νερού, και όλη η πε­ριοχή ξεχείλισε από γονιμότητα, δείγμα ότι η θεία οργή είχε κατευναστεί. Έτσι έγινε αντιληπτό στους απαίδευτους κατοίκους ότι συνετελέσθη ένα θαύμα, και ότι πρέπει να τηρούμε ευλαβική απόσταση από εκείνα τα οποία θεωρούμε ιερά και όσια. Το λείψανο παρέμεινε εκεί (στη σπη­λιά) για 400 χρόνια, και συνέχισε να λατρεύεται από τους ντόπιους. Ανάμεσα σε αυτούς και στον τάφο του Αγίου παρεμβαλλόταν μακρύς και ανηφορικός δρόμος, που έπρεπε κανείς να διανύσει με τη χάρη του Θεού και του Ίδιου του ερημίτη.
9. Ωστόσο, όπως στην αρχή υπάρχει ενθουσιασμός για όλα τα πράγματα, όμως στη συνέχεια εξασθενεί, έτσι και η φλόγα των πιστών συν τω χρόνω υποχώρησε, λόγω της ευάλωτης ανθρώπινης φύσης. Όμως ο παντοδύναμος Κύριος, που φροντίζει με αγάπη τους Αγίους του, μεριμνώντας για να ευρεθεί καταλλη­λότερος τόπος για τη λατρεία του Αγίου, σύμφωνα με την επιθυμία του μακαρι­στού ερημίτη να μην είναι εύκολα προσβάσιμος, επέλεξε τη Βενετία, αποφασίζοντας να κοσμήσει τη δυσπρόσιτη περιοχή μας με ένα τόσο ευγενές δώρο. Στη συ­νέχεια θα εκθέσουμε πότε συνέβη αυτό και με ποιον τρόπο.

Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΣΚΗΝΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΒΕΝΕΤΙΑ

10. Ή νήσος Κρήτη δέν είχε περιέλθει άκόμη στήν εξουσία τής Ένετίας. Ωστόσο κατέφθαναν εκεί καθημερινώς φορτηγά πλοία, γιά νά φορτώσουν έξωτικά έμπορεύματα. Αύτή τή ναυτική διαδρομή τήν συνηθίζουν άκόμη καί σήμερα οί Βενετοί έμποροι, οί όποιοι δέν διστάζουν χάριν τής έμπορίας νά διακινδυνεύουν σοβαρά πλέοντας σέ βαρβαρικές επικράτειες. Ανάμεσα λοιπόν στά πολλά πλοία πού κατέφθαναν στήν προαναφερθεϊσα νήσο, κάποτε προσορμίσθηκε άγαθή τήν τύχη ένα βενετικό πλοίο. Αύτό μετέφερε πολυπληθή ομάδα άνδρών πού ταξίδευ­αν όχι γιά πλουτισμό, άλλά γιά θρησκευτικούς λόγους. Αύτοί, δελεασμένοι άπό τή φήμη τοϋ Κοσμά, κρυφά σχέδιαζαν μεταξύ τους τήν άρπαγή τοϋ σκηνώματος του καί έστιαζαν σέ αύτή τήν πράξη όλη τή σκέψη καί τήν ένέργειά τους, μή γνω­ρίζοντας προφανώς αν ό ’ίδιος ό άγιος Κοσμάς θά συναινοϋσε ή θά ήταν άντίθετος σέ αύτό τό εγχείρημα. Σέ αύτή τήν άγωνία έρχόταν νά προστεθεί ό φόβος γιά τούς Κρητικούς. Άν αύτοί μάθαιναν τή σχεδιαζόμενη άρπαγή, τό άποτέλεσμα θά ήταν άσφαλώς ό θάνατος έκείνων πού τή σχέδιαζαν μέ συνοπτικές διαδικασίες.
11. ’Ενώ λοιπόν άγωνιοϋσαν, καί άμφιταλαντεύονταν, ό ‘Άγιος έμφανίστηκε κατά τή διάρκεια τής νύχτας καθ’ ύπνους σέ όραμα σέ έναν άπό αύτούς καί τοΰ έδωσε λεπτομερείς οδηγίες γιά τό πώς θά μετέφεραν μέ ασφάλεια τό σκήνω­μα στήν Ένετία, μέ τή συναίνεση τοΰ Θεοΰ. Όταν έκείνος ξύπνησε, άπευθύνθηκε στούς συντρόφους του καί τούς προέτρεψε νά έκτελέσουν μέ επιτυχία τό σχέδιο πού τοΰ είχε προταθεΐ. ’Έτσι μέ αύτό τόν τρόπο, άφοΰ άνεθάρρησαν καί άνέκτησαν τίς έλπίδες τους, καθόρισαν μία συγκεκριμένη μέρα κατά τήν οποία θά πή­γαιναν όλοι μαζί στό σπήλαιο. Μόλις λοιπόν έφεξε, μέ προθυμία όλοι τους έσπευ­δαν, βαδίζοντας από ένα μονοπάτι γεμάτο αιχμηρούς θάμνους, σχεδόν άδιάβατο λόγω τής πυκνότητας των άγκαθιών,
12. Οί πιό πιστοί άπό αύτούς προχωρούσαν μέ γυμνά πέλματα, ενώ άλλοι προ­χωρούσαν μέ καλυμμένα τά πόδια. Τότε συνέβη ένα θαύμα, τό όποιο επιβεβαίω­σε τήν αγιότητα τού Κοσμά καί εξαφάνισε τή διστακτικότητα των Β ενετών. Συ­γκεκριμένα, εκείνοι πού πορεύονταν πρός τό σπήλαιο άνυπόδητοι, έλάχιστα ενο­χλούνταν άπό τήν αίχμηρότητα τών άγκαθιών. Άντιθέτως, τά πόδια έκείνων πού προχωρούσαν φορώντας υποδήματα πληγώνονταν άπό άνυπόφορα τρυπήματα. ’Έκθαμβοι άπό τό καινοφανές γεγονός, γέμιζαν μέ άνείπωτη άγαλλίαση καί άνέπεμπαν θερμότερες δοξολογίες πρός τόν Κύριο, ό όποιος είχε εύοδώσει τό ταξίδι τους. Καθώς πλησίαζαν στή σπηλιά ένας ένας, γονατίζοντας άνέπεμπαν δεήσεις στόν Θεό καί στόν ίδιο τόν Ερημίτη, καί ρίχνονταν μέ μεγαλύτερη λαχτάρα στήν επιχείρηση τής θρησκευτικής άρπαγής.
13. Ή πρόσβαση στή σπηλιά ήταν άρκετά δύσκολη, καί ή μοναδική είσοδος ήταν ένας πολύ στενός φεγγίτης, πού μόλις χω­ρούσε ένα άνθρώπινο σώμα. Άπό αύτό είσήλθαν,

καί βρήκαν άθικτο τόν πολύτιμο θησαυρό, πού έδινε τήν έντύπωση ότι είχε πρόσφατα τοποθετηθεί έκεϊ μέ θαυμαστό τρόπο. Σήκωσαν μέ θρησκευτική εύλάβεια τό σκήνωμα καί τό μετέ­φεραν προσεκτικά στό κατάλληλο πλοίο. ’Έτσι, ταχύτατα, πλέοντας σέ ήρεμη θάλασσα καί γα­λήνιο ούρανό, έφθασαν στό νησί τού Αγίου Γε­ωργίου στή Βενετία, τό έτος 1058 άπό τή γέν­νηση τής Παρθένου, μήνα Απρίλιο, τήν ένδεκάτη Ίνδικτιώνα, τήν εικοστή ήμέρα, πριν ολοκλη­ρωθεί ένας αιώνας άπό τήν περίοδο πού εγκα­ταστάθηκαν οι μοναχοί στό νησί. Αξιώθηκε νά είναι ό πρώτος ‘Άγιος πού έκόσμησε μέ τήν πα­ρουσία του τό νησί.

14. Ωστόσο, δέν έχουμε τή δυνατότητα νά άνασυνθέσομε όλα τά πεπραγμένα τού Κοσμά, στό βαθμό πού θά τό θέλαμε. Διότι ό ’ίδιος έπέλεξε ένα τρόπο ζωής άρκετά μυστικό, καί γνωρίζομε μόνον ό,τι ήθελε ό Θεός νά μάθομε. 01 άνθρω­ποι άντιλήφθηκαν τίς άρετές πού είχε όσο ζούσε μόνο όταν έφυγε άπό τή ζωή. Γιατί έζησε μόνο μέ τόν Θεό καί μέ τόν εαυτό του, έξ ού καί τόν γνώρισε μόνον
    ό Θεός καί ό έαυτός του. ’Άν καί θά θέλαμε περισσότερα, άς άρκεστοΰμε λοιπόν σέ αύτά τά λίγα πού γράψαμε, τά όποια ίσως μπορούν νά ένισχύσουν τήν φλόγα τής πίστης περισσότερο από ό,τι άν ήταν πολλά. Επειδή δηλαδή άποφεύγομε νά μιμούμαστε τούς αγίους, δικαιολογημένα ό Κύριος πολλές φορές δέν αποκαλύ­πτει τίς μυστικές τους πράξεις, γιά νά μήν προβάλλονται εις μάτην παραδείγμα­τα πρός μίμησιν, τά όποια όμως δέν πρόκειται νά μάς έμφυσήσουν άνάλογο ζήλο.
15. Επομένως, αύτό πού γίνεται στήν πράξη δέν είναι καθόλου άσχετο μέ τό έλεος τού Κυρίου. Διότι τήν ημέρα τής κρίσεως θά μάς κρίνουν ως δικαστές έκεΐνοι τούς όποιους είχαμε ώς πρότυπα τού ορθού βίου. ’Άς δοξάζομε λοιπόν τόν Κύριο, γιατί χάρις στήν πρόνοιά Του κατέστη δυνατόν νά μήν περιπέσουν στή λήθη μέ κανένα τρόπο τά πεπραγμένα τού μακαριστού έρημίτη, άλλά νά διασωθούν στή μνήμη των έπιγενομένων έκεΐνα τά στοιχεία πού επιβεβαιώνουν τήν άγιότητά του.
16. Τά θαύματα πού πραγματοποιήθηκαν μετά θάνατον, όπως άκούσαμε, άποδεικνύουν ότι είναι δικαιολογημένη ή λατρεία του. ’Άν λοιπόν θέλομε νά άναζητήσομε τή βοήθειά του ή νά προσφύγομε στή λατρεία του, άς γνωρίζομε ότι ή άγι­ότητά του δέν θά μάς άρνηθεΐ τή συνηγορία της. Άς προσευχηθούμε λοιπόν στόν φιλεύσπλαχνο Κύριο, ώστε έκεΐνα τά έργα του τά όποια γνωρίζομε νά μάς καθο­δηγούν, καί έκεΐνες οί λαμπρές άρετές του, τίς όποιες αγνοούμε, νά μάς βοηθούν, γιά νά κατορθώσομε νά κερδίσομε τή βασιλεία των ούρανών, μέ τή βοήθεια τού Κυρίου ημών ’Ιησού Χριστού, τού Πατρός καί τού Αγίου Πνεύματος. Ή βασιλεία τού Θεού είη εις τούς αιώνας τών αιώνων, άμήν.

Μετάφραση άπό τό λατινικό πρωτότυπο: ’Εμμανουήλ Κ. Άποστολάκης, Φιλόλογος Θεώρηση μετάφρασης: Κωνσταντίνος Έ. Άποστολάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας στό Πανεπιστήμιο Κρήτης

ΣΥΝΤΟΜΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ
ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΦΟΡΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΚΟΣΜΑ
ΤΟΥ ΕΡΗΜΙΤΟΥ ΚΑΙ ΟΜΟΛΟΓΗΤΟΥ

Πρίν από 20 χρόνια ή ‘Ιερά Μονή Κουδουμά άρχισε νά έρευνα τόν βίο τοϋ μεγάλου ’Ερημίτη καί ‘Ομολογητή καί νά τόν τιμά, κατασκευάζοντας ένα ναΐσκο σε παρακείμενο σπήλαιο. Πρίν άπό 10 χρόνια ύπήρξε μάλιστα αίτημα γιά άπότμημα τοϋ ‘Ιεροΰ του Λειψάνου, μέσω τοϋ Οικουμενικού Πατριαρχείου, τό όποιο όμως άπαντήθηκε αρνητικά, λόγω τής έντοιχίσεως τοϋ λειψάνου έντός τοϋ άλταρίου τοϋ παρεκκλησίου τοϋ Αγίου Βενεδίκτου. Τότε έγινε γιά πρώτη φορά σέ με­τάφραση τοϋ βίου του καί μελετήθηκαν προσεκτικά όλα τά στοιχεία.

’Έτσι, μέ τίς ολόθυμες εύχές καί τήν εύλογία τοΰ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Γορτύνης καί Αρκαδίας κ. Μακάριου καταρτίστηκε φάκελος μέ όλα τά στοιχεία, ό όποιος έγινε δεκτός καί μελετήθηκε άπό την Αδελφότητα τοΰ San Giorgio Maggiore καί ’Ιταλούς άρχαιολόγους. Μία άποστολή άποτελούμενη άπό τόν Ηγούμενο καί αδελφούς τής ‘Ιεράς Μονής καθώς καί τόν συντηρητή – μουσειογράφο Νικόλαο Σησαμάκη έπισκέφθηκε τή Βενετία, τόν Μάιο τοΰ 2017 καί προέβη σέ συζητήσεις μέ τούς ύπεύθυνους.

Μέ άδεια τής Αρχαιολογικής Υπηρεσίας τής ’Ιταλίας μελετήθηκε τό άλτάριο τοΰ Αγίου Βενεδίκτου μέσα στό όποιο σύμφωνα μέ τά στοιχεία φυλάσσονταν τό λείψανο τοΰ Αγίου. Τόν ’Ιούνιο τοΰ 2017 έγινε σκανάρισμα τοΰ μνημείου μέ τε­χνική «σόναρ» άπό τό Πανεπιστήμιο Βενετίας γιά έξακρίβωση τής τοποθεσίας τοΰ λειψάνου. Ακολούθως έγινε μελέτη γιά τήν τομή καί άποκατάσταση τοΰ μνη­μείου άπό τόν κ. Νικόλαο Σησαμάκη, μέ τή συνεργασία τοΰ Ίταλοΰ συντηρητή Carmelo Grasso.

Τόν Αύγουστο τοΰ 2018 ή ’Ιταλική Αρχαιολογική Υπηρεσία ένέκρινε τή μελέτη καί στίς 10 ’Οκτωβρίου τοΰ 2018, παρουσία των έντεταλμένων τής ‘Ιεράς Μονής Κουδουμά, έγινε ή διάνοιξη τοΰ μνημείου. Μέσα σέ μαρμάρινη σαρκοφάγο ύπήρξε μία ξύλινη λάρνακα μέ μεγάλες φθορές καί άνεικονικό διάκοσμο.

Στίς 11 ’Οκτωβρίου άνοίχθηκε ή λάρνακα, παρουσία τοϋ Don Giuseppe Constantini, ύπεύθυνου γιά τά λείψανα τοΰ Ρωμαιοκαθολικού Πατριαρχείου Βε­νετίας καί πιστοποιήθηκε ή ύπαρξη τοΰ σώματος τοΰ Αγίου μέσα στη λάρνακα. ’Άμεσα ή λάρνακα ξανασφραγίστηκε μέ βουλοκέρι καί κλειδώθηκε σέ φυλασσόμενο χώρο μέχρι την άφιξη τοΰ Ηγουμένου καί αδελφών τής Ίεράς Μονής Κουδουμά. Στίς 16 ’Οκτωβρίου, παρουσία τών Don Giuseppe Constantini ώς εκπροσώπου τοΰ Πατριαρχείου Βενετίας, τοΰ Ηγουμένου τοΰ San Giorgio Maggiore, Norberto Villa, τοΰ μοναχού Paolo Maria Gensori, καί τοΰ συντηρητή Carmelo Grasso έκ μέρους τών Βενετών καί τοΰ Ηγουμένου Άρχιμ. Μακαρίου Σπυριδάκη, τών Ίερομονάχων Ίλαρίωνος Σταματάκη καί Παρθενίου Καραμανώλη, τοΰ συντηρητή, κ. Νικολάου Σησαμάκη καί τοΰ κ. Φωτίου Βολανάκη, έκ μέρους τής ‘Ιεράς Μονής Κουδουμά, έγινε ή αποσφράγιση τοΰ ίεροΰ λειψάνου.

Τό λείψανο βρέθηκε μέ μεγάλες φθορές, ένώ συντηρεί άκόμα σέ αρκετά σημεία δέρμα καί μύες. Δυστυχώς, λόγω τής κακοποίησης τοΰ λειψάνου καί τοΰ κλίματος τής Βενετίας τό δέρμα, τά ύφάσματα πού τό κάλυπταν καί τά ύποδήματα τοΰ Αγί­ου ήταν αδύνατο νά άπομακρυνθοΰν χωρίς νά ύποστοΰν ανεπανόρθωτες βλάβες. ’Έτσι, προτιμήθηκε νά μήν άπομακρυνθεΐ ό ‘Άγιος άπό τόν χώρο του καί ή Ιερά Μονή Κουδουμά παράλαβε τά τμήματα πού είχαν άποκοπεί άπό τό σώμα καί μπορούσαν νά μεταφερθούν. Μέ σφραγίδα τού Πατριαρχείου Βενετίας καί έπίσημο έγγραφο μπροστά σέ όλους τούς παρόντες έγινε άφαίρεση άπό τή λάρνα­κα, διά χειρός τού Don Giuseppe Constantini ύπεύθυνου τού Ufficio Reliquie τού Πατριαρχείου Βενετίας, τών δύο τμημάτων τής σπασμένης κάρας τού Αγίου, τά όποια δόθηκαν στά δύο Μοναστήρια. Τό πρώτο στήν ‘Ιερά Μονή Κουδουμά καί τό δεύτερο στό Μοναστήρι τοϋ San Giorgio Maggiore. Κατόπιν άφαιρέθηκε ένας σπόνδυλος γιά τή λειψανοθήκη τού Λατινικού Πατριαρχείου Βενετίας.

Στή συνέχεια παραδόθηκαν στόν Ηγούμενο τής ‘Ιεράς Μονής Κουδουμά, ή δεξιά ώμοπλάτη, μέρος άπό τό ύφασμα πού κάλυπτε τόν ‘Άγιο, έπίσης, σπαράγ­ματα άπό τή ζωγραφική επιφάνεια τής είκονομαχικής λάρνακας τού 8ου αίώνος πού κάλυπτε τόν ‘Άγιο καθώς καί οι άρχαΐες κλειδαριές, ώστε νά συντηρηθούν καί νά τοποθετηθούν σέ άντίγραφο πού θά γίνει στήν ‘Ιερά Μονή Κουδουμά γιά νά φιλοξενήσει τά λείψανα. ’Επίσης, παραδόθηκαν άποτμήματα άπό διάφορα ση­μεία τού άσκητικού σώματος έκ μέρους τής Αδελφότητος τού San Giorgio Maggiore. Τήν ’ίδια ώρα, έπιτραχήλιο καί μοναχικό σχήμα κομποσκοίνι καί Σταυρός τοποθετήθηκαν πάνω στό ιερό σκήνωμα έκ μέρους τής ‘Ιεράς Μονής Κουδουμά καί πολύτιμη βενετσιάνικη στόφα, έκ μέρους τών έκπροσώπων τοϋ Πατριαρχείου Βενετίας. Στό τέλος, τοποθετή­θηκε περγαμηνή στήν Ελληνική καί ’Ιταλική γλώσσα, ύπογεγραμμένη άπό όλους τούς πα­ρόντες ή όποια θά πληροφορήσει τούς μελλοντικούς έρευνητές.

Ή λάρνακα ξανακλείστηκε καί σφρα­γίστηκε μέ βουλοκέρι. Στίς 17 ’Οκτωβρίου 2018 ή λάρνακα μέ τό ιερό σκήνωμα μετα­φέρθηκε στά χέρια τών μοναχών καί άπό τίς δύο Αδελφότητες καί ξανασφραγίστηκε έντός τού άλταρίου όπου φυλασσόταν. Τήν ίδια ημέρα, ή άποστολή τής Ιεράς Μονής Κουδουμά άναχώρησε μέ πλοίο άπό τή Βε­νετία, τά έν λόγω Ιερά Λείψανα έφθασαν στήν Ιερά Μητρόπολη Γορτύνης καί Αρκα­δίας, στίς 20 ’Οκτωβρίου 2018 καί άπό έκεϊ κατέφθασαν στό Μοναστήρι τοΰ Κουδουμά. όπου έγινε ή ύποδοχή τους καί άκολούθησε ‘Ιερά ’Αγρυπνία.

ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ

ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΚΟΜΙΔΗΣ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ ΤΟΥ
ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

Όπως είναι γνωστό ή μνήμη τοΰ Αγίου Κοσμά
τιμάται κάθε χρόνο την 2α Σεπτεμβρίου,
ένώ με ομόφωνη Απόφαση τής Ίεράς Επαρχιακής Συνόδου
τής Εκκλησίας Κρήτης ή Έπανακομιδή των Ιερών Λειψάνων
τοΰ Αγίου Κοσμά τοΰ ’Ερημίτου καί Όμολογητοΰ
από τή Βενετία στήν Κρήτη, θά τιμάται κάθε χρόνο, τήν 3η Κυριακή τοΰ μηνός Μαΐου, κατά τήν οποία θά ψάλλεται ή πλήρης Άσματική Ακολουθία,
ή οποία συντάχθηκε έπί τούτω.

Το παραπάνω κείμενο αντλήθηκε από το φυλλάδιο που δωρίζεται από την Ιερά Μονή Κουδουμά στους προσκυνητές: Κουδουμιανά μηνύματα.