Μουσείο Τηνίων Καλλιτεχνών του χωριού Πύργος
Πηγαίνοντας κάποιος στο μαρμαρόγλυπτο κυκλαδονήσι την Τήνο, θα είναι μεγάλη παράληψη αν δεν επισκεφθεί το χωριό Πύργος. Εκεί ανάμεσα σε αυτά που πρέπει να δει, εκτός από το σπίτι του Γιαννούλη Χαλεπά, το κοιμητήριο του χωριού και το ίδιο το χωριό Πύργος, είναι το Μουσείο Τηνίων Καλλιτεχνών. Σε αυτό τον χώρο νομίζεις πως βρίσκεσαι σε αίθουσα αρχαιολογικού μουσείου, με τη διαφορά ότι, η επιγραφή σε κάθε γλυπτό δεν γράφει που βρέθηκε και σε ποια εποχή ανήκει, αλλά ποιος καλλιτέχνης το έφτιαξε και πότε.
Εξωτερικά της εισόδου του μουσείου, μας καλωσορίζουν δύο προτομές, του Δημητρίου Ζ. Φιλιππότη, και του Λουκά Δούκα.
Ακολουθούν σύντομα βιογραφικά καλλιτεχνών και φωτογραφίες:
Μάρκος Φυτάλης (1834 -1884)
Ένας από τους τέσσερις αδελφούς Φυτάλη που σπούδασαν στην Σχολή Καλών Τεχνών και είχαν όλοι τους τον καθηγητή Christian Siegel, που δίδαξε τα χρόνια 1843-1855· Ο Μάρκος Φυτάλης ασχολήθηκε, όπως και τα αδέλφια του, με την μαρμαρογλυπτική, αλλά ασχολούνταν, επίσης με επιτυχία, με τη ζωγραφική και τις διακοσμητικές εργασίες. Πρόκειται για ένα πολύ προικισμένο γλύπτη που αποδίδει τις μορφές με πολύ εκφραστικό τρόπο και έντονο ρεαλισμό.
Γεώργιος Βιτάλης ( Υστέρνια 1838 ή 1840 – Αλεξάνδρεια 1901)
Γεννήθηκε στο χωριό Υστέρνια της Τήνου, το 1838 ή 1840. Στα δεκαπέντε του ακολούθησε τον πατέρα του, που ήταν εργολάβος οικοδομών, στη Σμύρνη για να εργαστεί μαζί του. Κρυφά όμως έφυγε για την Αθήνα με σκοπό να παρακολουθήσει μαθήματα γλυπτικής στο εργαστήριο του εξαδέλφου Γεώργιου Φυτάλη, καθηγητή τότε της Γλυπτικής στο Πολυτεχνείο, αλλά και να γραφτεί στη Σχολή Καλών Τεχνών. Κατόρθωσε μετά από επτά έτη να αποφοιτήσει ως δόκιμος γλύπτης. Συνέχισε με προτροπή της Βασίλισσας Αμαλίας στο Μόναχο, όπου σπούδασε με υποτροφία του βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου Α’.
Κατά την διάρκεια των πενταετών σπουδών του βραβεύτηκε επανειλημμένα, και πήρε, μεταξύ άλλων, το μετάλλιο της Αξίας του Βαυαρού βασιλιά.
Μετά το τέλος των σπουδών του στο Μόναχο, επέστρεψε στην Ελλάδα και εργάστηκε με ζήλο στο εργαστήριο που δημιούργησε στη Σύρο. Αφησε πίσω του σπουδαία έργα σε ολόκληρη την Ελλάδα και το Εξωτερικό. Απεβίωσε στην Αλεξάνδρεια το 1901.
Λουκάς Δούκας (Πύργος 1890 – Μαρούσι 1925)
Γιος αυτοδίδακτου μαρμαρογλύπτη, πήρε μαθήματα από τον Δ. Φιλιππότη και σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας με καθηγητή τον Ο. Θωμόπουλο. Το 1914 αποφοίτησε με πολλά βραβεία και επαίνους, όπως το Αβερώφειο βραβείο και έπειτα πήγε με υποτροφία στο Παρίσι, όπου σπούδασε στην ακαδημία των Καλών Τεχνών με δάσκαλο τον Jean Bousset. Επέστρεψε στην Αθήνα το 1923· Δύο χρόνια αργότερα, το 1925» διορίστηκε καθηγητής στο Πολυτεχνείο και μετά από λίγους μήνες πέθανε. Στα λιγοστά έργα του αξιοποίησε τα διδάγματα του ρεαλισμού και την πλαστική γλώσσα του Rodin με ένα δικό του προσωπικό ύφος.
Λάζαρος Σώχος
Κουλουρής Ιωάννης (Βεναρδάδος 1878 – Αθήνα 1966)
Σπούδασε στην Αθήνα στη Σχολή Καλών Τεχνών με δάσκαλο τον Γ. Βρούτο. Αποφοίτησε με άριστα το 1903 και τρία βραβεία, όπως το Αβερώφειο βραβείο για το έργο του «Ανδρικό γυμνό» που εκτίθεται στο χώρο του Μουσείου.
Δούλεψε οκτώ χρόνια στο εργαστήριο του Δ. Φιλιππότη, τον οποίο υπεραγαπούσε και θεωρούσε δάσκαλό του. Μετά το θάνατο του δασκάλου του, κληρονόμησε όλα τα προπλάσματά του και τα δώρισε στην κοινότητα Πανόρμου, το 19ό2. Εκτελούσε παραγγελίες για μνημεία και επιτύμβια σε διάφορα μέρη της Ελλάδας.
Τα έργα του δεν έχουν μελετηθεί συστηματικά αλλά διακρίνεται στην προσωπογραφία, την οποία αποδίδει με δεξιοτεχνικό εκφραστικό ρεαλισμό.
Ιωάννης Ααμπαδίτης (Πύργος 1856 – Αθήνα 1920)
Καταγόταν από οικογένεια μαρμαράδων. Έφυγε σε ηλικία δέκα ετών για την Αθήνα, θέλοντας να γίνει γλύπτης, όπου και σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών (1873-1376). Άνοιξε δικό του εργαστήριο στην Αθήνα, η παραγωγή του οποίου ήταν κυρίως επιτύμβια μνημεία. Από τις λίγες προτομές που είχε δημιουργήσει, όπως αυτές που εκτίθενται στη συλλογή του Μουσείου, φαίνεται ότι πρόκειται για έναν προικισμένο γλύπτη με ιδιαίτερη ποιότητα στη δουλειά του.
Ευρυβιάδης Λαμπαδίτης (Βουκουρέστι 1886 – Αθήνα 1966).
Γεννήθηκε στη Ρουμανία όπου ο πατέρας του Ιωάννης, από τα Πλατιά της Τήνου, διατηρούσε εργαστήριο μαρμαρογλυπτικής στο Βουκουρέστι.
Το εργαστήριο εκείνο πέρασε στον Ευρυβιάδη έως το 1932, όπου αποφάσισε να επιστρέφει στον Πύργο. Δύο χρόνια αργότερα εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, ανοίγοντας νέο εργαστήριο. Πέρα από την εμπειρική μαρμαρογλυπτική, επιδόθηκε και στην καλλιτεχνική γλυπτική με εξαιρετική επιτυχία.
Έργα του υπάρχουν στη Ρουμανία, την Τήνο και σε άλλα μέρη της Ελλάδας.
Γεώργιος Ρήγας
Γεώργιος Καπαριάς (Πύργος 1847 -1923)
Γεννήθηκε στον Πύργο της Τήνου το 1847· Ο πατέρας του, κοντά στον οποίο μαθητέυσε, ήταν κι αυτός ονομαστός μαρμαρογλύπτης. Ο Γεώργιος Καπαριάς σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα, ασχολήθηκε όμως κυρίως με την εφαρμοσμένη μαρμαρογλυπτική, τα εκκλησιαστικά έργα και τα επιτύμβια. Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους σχεδιαστές και επιχειρηματίες μαρμάρου, ενώ διατηρούσε και λατομείο στην ευρύτερη περιοχή και συγκεκριμένα στην Πατέλα. Άφησε μεγάλο αριθμό έργων στη νησιωτική και την ηπειρωτική Ελλάδα. Διετέλεσε, επίσης, δήμαρχος Πανόρμου και πέθανε το 1923.
Γλυπτά αγνώστων καλλιτεχνών
Καλησπερα σας
Διαβασα οτι τα εργα γλυπτικης πλαισιωνουν ζωγραφικα εργα των σπουδαιων ζωγραφων Νικολαου Γυζη και Νικηφορου Λυτρα. Μπορειτε να με διαφωτισετε σχετικα με το ποια εργα εκτιθενται;
Σας ευχαριστω
κ Χριστοπούλου γεια σας, θα ήθελα πολύ να σας βοηθήσω αλλά δεν γνωρίζω.
Ελπίζω κάποιος αναγνώστης να ξέρει και να σας απαντήσει.
Να είστε πάντα καλά!