Η μοναχή της Ι Μονής Παλιανής Μάρθα
Μάρθα Μαρκομιχελάκη
Αρχανιώτισσα μοναχή της Μονής Παλιανής Ηρακλείου στον 20ό αιώνα.
΄Ηταν καλλίφωνος και διακρίθηκε στην ψαλτική και στη ποίηση.
΄Οταν το 1951 εκλέκτηκε Μητροπολίτης Κρήτης ο από Αρκαδίας ΕΥΓΕΝΙΟΣ (Ψαλιδάκης) ,αναχωρώντας από τις Μοίρες για την Κωνσταντινούπολη να λάβει το μήνυμα στάθμευσε στο Βενεράτο για να χαιρετήσει τις καλόγριες της Παλιανής , που τον περίμεναν εκεί να του ευχηθούν.Τότε η Μάρθα του απήγγειλε ένα μακρόσυρτο εγκωμιαστικό ποίημα που τελείωνε ως εξής:
“…Επικαλούμεν το Θεό θερμώς να σ’ ευνοήσει
και μέχρι τέλος ‘αξιο να Σε υπερισχύσει.
Να μας τιμάς ως πάντοτε θερμώς εις τας ευχάς Σου
και εις την λειτουργία Σου , γιατί μαστε παιδιά Σου.
Την προσοχή Σου δώσέ μου σ’ αυτό το πόνημά μου
κι αν Σ΄αρέσει ρώτησε να μάθεις τ΄όνομά μου.
Στην Παλιανή ηγάπησα να ‘ ναι η κατοικία μου,
επάγγελμα ‘ χω Μοναχή και Μάρθα τ’ όνομά μου…”
(Ολόκληρο το ποίημα το έχω καταχωρήσει στο βιβλίο μου:”Η ΑΜΥΝΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΝΩΝ 1889-1898 ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ Σ’ ΑΥΤΗΝ”-΄Εκδοση Ενορίας Επ.Αρχανών 2008).-
Βρήκαμε το ποίημα με το αφιέρωμα στην μοναχή Μάρθα από το προαναφερθέν βιβλίο και το παραθέτουμε ολόκληρο:
Στην I. Μονή Παλιανής Ηρακλείου μόνασε η Αρχανιώτισσα μοναχή – ποιήτρια Μάρθα Γεωργίου Μαρκομιχελάκη (1892), για πολλά χρόνια1.
Αξίζει να καταγράψομε τα αισθήματα της χαράς που ένιωσε τόσο αυτή όσο και η αδελφότητα της Μονής Παλιανής για την εκλογή του Μητροπολίτου Ευγενίου. Η καλλίφωνη Μάρθα Μοναχή, το γένος Μαρκομιχελάκη, τον προσφώνησε στο χωριό Βενεράτο που είχαν συγκεντρωθεί όλες οι Μοναχές για να τον χαιρετήσουν, καθώς περνούσε για να πάει στην Κωνσταντινούπολη: (Ηταν τότε επίσκοπος Αρκαδίας με έδρα τις Μοίρες).
«Με προσοχή ετόλμησα καλώς να στιχουργήσω τον Άγιον ΕΥΓΕΝΙΟΝ να τον ευαρεστήσω. Παντού είχες ευγένειαν όπου κι αν εκατοίκης δια του θείου Σχήματος ΕΥΓΕΝΙΟΣ εκλήθης. Πολλά έχεις προτερήματα της ταπεινοφροσύνης και έλαβες το χάρισμα της Αρχιερωσύνης τοιούτος ημίν έπρεπε Αρχιερεύς στην Κρήτην δια να ποιμάνη άριστα τα πάντα εις την πίστιν. Έξαφνα τηλεγράφημα Σας ήλθε από την Πόλην εχάρηκε το ποίμνιον κι η οικουμένη όλη.
Με όλην την ταπείνωσιν και την σεμνότητά Σου Μητροπολίτην σ’ έγραφε το τηλεγράφημά Σου. Αυτό δεν το περίμενες ούτε το ερευνούσες αλλ’ ήτον θέλημα Θεού ότι τον αγαπούσες. Πλήθος τηλεγραφήματα Σου στέλνουν Σε τιμούσι να Σε ευχαριστήσωσι και να Σε συγχαρούσι. Στις Μοίρες λύπη άφησε η αναχώρησή Σου το ποίμνιό Σου θα θρηνεί πάντα την στέρησίν Σου. Ημείς χαρήκαμε πολύ που θα ‘χομε ποιμένα, τον συνετόν ΕΥΓΕΝΙΟΝ εκάμαμε Πατέρα. Ολίγα χρόνια έδρασες εις την Επισκοπήν Σου έργα κατόρθωσες πολλά και την οικοδομήν Σου. Κόπους πολλούς κατέβαλες ως που να κατορθώσεις το μέγαρον Επισκοπής δια να τελειώσης. Έγινε μέγαρον λαμπρόν κι ο κόσμος το θαυμάζει αλλά κι εις το Ηράκλειο άλλο να ετοιμάζεις. Τα πλήθη στο Ηράκλειο χαίρουν την εκλογήν Σου. Στην κατοχή κόπιασες με όλην την ανδρείαν τους κρατουμένους έσωνες από την τυραννίαν.
Με όλην την ταπείνωσιν και την σεμνότητά Σου οι Γερμανοί επείθοντο πολύ στο θέλημά Σου. Υδραγωγείου έσωσας ομού και το λιμάνι η πόλις σ’ εξετίμησε πολύ κι οι καπετάνιοι. Κι εις την Κωνσταντινούπολην όπου κι αν υπάγεις όλοι θα σ’ αγαπήσουνε ομού κι ο Πατριάρχης. Όταν θα φθάσης με καλόν την Χάλκην να τιμήσεις κι εις την Σοφίαν του Θεού καλώς θα προσκύνησης. Άγγελοι θα σε οδηγούν εις το ταξίδιόν Σου και θα σ’ επαναφέρουνε λαμπρώς στο ποίμνιό Σου. Πολλάκις πεθυμούσαμε να είμεθα κοντά Σου και μας αξίωσ’ ο Θεός κι εγίναμε παιδιά Σου. Ευχόμεθα στον Ύψιστον ταχέως να γυρίσης και μες στον Άγιο Μηνά θερμώς να λειτουργήσεις. Με υγείαν και πολυετής να χαίρει η ζωή Σου και άξιος να διοικείς εις την Μητρόπολίν Σου. Πράος και κληρονόμος γης να τρέχει ο καιρός Σου να θυσιάζης την ζωήν δια το ποίμνιόν Σου. Την άμετρον ταπείνωσιν έχεις και σωφροσύνην και με τας πλείστας αρετάς και την δικαιοσύνην. Επικαλούμεν τον Θεόν θερμώς να σ’ ευνοήση και μέχρι τέλους Άξιον να Σε υπερισχύση.
Να μας τιμάς ως πάντοτε θερμώς εις τας ευχάς Σου και εις την λειτουρίαν Σου που είμεθα παιδιά Σου. Την προσοχήν Σου δώσε μου σ’ αυτό το πόνημά μου κι αν Σ’ αρέσει ρώτησε να μάθεις τ’ όνομά μου. Στην Παλιανή ηγάπησα να ‘ναι η κατοικιά μου επάγγελμά ‘χω Μοναχή και Μάρθα τ’ όνομά μου.
-Ευχαριστώ την Κατίνα Αγογλωσσάκη-Ψυλάκη για την παραχώρηση της φωτογραφίας της Μάρθας,θεία του συζύγου της Εμμανουήλ,από τη μητέρα του.
Η παραπάνω δημοσίευση αντλήθηκε από δημοσίευμα του Νίκου Γ.Χριστινίδη στο facebook, και από το βιβλίο του: Η άμυνα των Αρχανών 1889-1898 και η συμβολή της εκκλησίας σε αυτήν, τον οποίο ευχαριστώ πολύ.
