Η Κρήτη κατά τους χρόνους του Μ. Αλεξάνδρου (336 – 323 π.Χ.)

Η Κρήτη κατά τους χρόνους του Μ. Αλεξάνδρου

(336 – 323 π.Χ.)

Είναι γνωστό ότι στο στρατό του Μ. Αλεξάνδρου υπηρετούσαν πολυάριθμοι Κρήτες μισθοφόροι και ο διάσημος ναύαρχός του Νέαρχος ήταν Κρητικός, ίσως από την πόλη Λατώ. Η πολιτική όμως των κρητικών πόλεων έναντι των Μακεδόνων δεν είναι ενιαία. Υπάρχει ένα έντονο φιλομακεδονικό ρεύμα, που το ακολουθούν οι μεγάλες πόλεις Κνωσός, Γόρτυνα και Κυδωνία, όπως υπάρχει και το φιλολακωνικό, που το εκπροσωπεί κυρίως η Λύκτος. Η Σπάρτη προσπάθησε να ενισχύσει το αντιμακεδονικό ρεύμα στην Κρήτη, με την κινητοποίηση των φιλικών της κέντρων. Και είναι χαρακτηριστικό ότι ευθύς μετά την εκστρατεία του Αλεξάνδρου στην Ασία (334 π.Χ.) ο σπαρτιάτης βασιλιάς Άγις έδωσε εντολή στον αδελφό του Αγησίλαο να σπεύσει στην Κρήτη, για να οργανώσει τα εκεί αντιμακεδονικά στοιχεία. Το σχέδιο προέβλεπε πιθανώς την παρακίνηση των κρητικών πόλεων σε πειρατικές ενέργειες, που θα παρεμπόδιζαν την ελεύθερη σύνδεση του Αλεξάνδρου με την κυρίως Ελλάδα. Το γεγονός αυτό ανάγκασε τον Αλέξανδρο να στρέψει την προσοχή του στην Κρήτη. Έστειλε αμέσως το ναύαρχό του Αμφοτερό (λίγο μετά το 332 π.Χ.) στην Κρήτη, για να διαλύσει τη σπαρτιατική παρουσία και να προλάβει ενδεχόμενες κινητοποιήσεις.

Δεν έχουμε, δυστυχώς, πληροφορίες για την εξέλιξη των γεγονότων στην Κρήτη. Μια έμμεση πληροφορία αντλούμε από επιγραφή της Κυρήνης, τη γνωστή stela de Cereali. Κατά τα έτη 330-326 π.Χ. μαστίζει την Ελλάδα και την Κρήτη βέβαια φοβερή σιτοδεία. Στην επιγραφή αναγράφονται οι πόλεις, που, με έγκριση του Μ. Αλεξάνδρου, παίρνουν σιτάρι από την Κυρήνη. Μεταξύ αυτών αναφέρονται και πέντε κρητικές: η Κνωσός, η Γόρτυνα, η Κυδωνία, η Υρτακίνα και η Έλυρος. Είναι φυσικό να υποθέσουμε ότι οι πόλεις αυτές ακολουθούσαν την πολιτική του Αλεξάνδρου, αλλιώς δεν θα μπορούσαν να πάρουν σιτάρι δωρεάν ή σε μειωμένες τιμές.

Από το βιβλίο του Θεοχάρη Δετοράκη, Η Ιστορία της Κρήτης.