Ποιος είναι ο Ξενοφώντας;

Ξενοφώντας. Αρχαίος Ιστορικός καί φιλοσοφικός συγγραφέας, καθώς καί καλός στρατηγός. ’’Ήταν γιός τοϋ Γρύλου καί τής Διοδώρας. Γεννήθηκε στήν Αθή­να τό 434 π.Χ. καί πέθανε τό 355 π.Χ. Υπήρξε μαθητής τού Σωκράτη, πρός τόν
οποίο έτρεφε άφοσίωση καί ευγνωμοσύνη. Τό 401 παρακινήθηκε άπό τό φίλο του Πρόξενο τό Βοιωτό, πού έμενε στίς Σάρδεις κοντά στόν Κύρο τό νεώτερο, νά μεταβή έκεΐ καί νά συνοδεύση τόν Κύρο (βλ. λ.) στήν έκστρατεία του έναντίον τοΰ άδελφοΰ του Άρταξέρξη. ‘Ύστερα άπό τήν τραγική άποτυχία τής έκστρατείας καί τό θάνατο τοϋ Κύρου έκλέχθηκε άπό τούς 10.000 πε­ρίπου ‘Έλληνες μισθοφόρους, πού οι άξιω- ματικοί τους σκοτώθηκαν μέ προδοσία άπό τούς Πέρσες, άρχηγός μέ άλλους τέσσερες καί υστέρα άπό πολλές περιπέτειες, κόπους καί κινδύνους τούς όδήγησε άπό τά βάθη τής ’Ασίας στήν παραλία τοϋ Ευξείνου πόντου. Ή έπιστροφή αύτή. είναι γνωστή στήν ιστορία μέ τό όνομα των Κάθοδος των Μύριων». Σέ όλη αύτή τήν έκστρατεία έδειξε καρτερία, φρόνηση καί γενναιότη­τα. ’Αργότερα (396 π.Χ.) συνόδευσε τό βα­σιλιά τής Σπάρτης ’Αγησίλαο στήν έκ­στρατεία του στήν ’Ασία καί βρέθηκε μα­ζί του στή μάχη τής Κορώνειας (394). Ε­πειδή δέ έξ αίτιας αύτοϋ έξορίσθηκε άπό τούς ’Αθηναίους, κατέφυγε στή Σπάρτη καί έμεινε άρκετά χρόνια στήν “Ηλιδα καί έπειτα στήν Κόρινθο, όπου καί πέθανε (355 π.Χ.).

Ό Ξενοφώντας διακρινόταν γιά τήν εύθύτητα τοϋ χαρακτήρα καί τή μεγάλη μόρφωσή του. Τά έργα του διακρίνονται γιά τή σαφήνεια, τη λεπτότητα και τη χάρη τους καί γι’ αυτό δίκαια έπονομάσθηκε «άθηναϊκή μέλισσα»· Στά συγγράμματά του έπίσης διαφαίνεται ή μεγάλη του εύσέβεια καί προσήλω­ση στούς θεούς, πού συχνά τούς άναφέρει καί τούς έπικαλεΐται. Τά έργα του είναι ιστορικά, ίστορικοπολιτικά, φιλοσοφικά καί πρακτικά. Σπουδαιό­τερο άπό τά ιστορικά είναι ή «Κυρου Άναβασις», στήν όποια έξιστορεΐ τήν έκστρα­τεία τοΰ Κύρου καί κυρίως τήν Κάθοδο των Μυρίων. Τά ^Ελληνικά του» άποτελοϋνται άπό δυό βιβλία. Τό πρώτο είναι συνέχεια τοϋ έργου τοϋ Θουκυδίδη (βλ. λ.) καί κλεί­νει μέ τό τέλος τοϋ Πελοποννησιακοϋ Πο­λέμου. Στό άλλο περιλαμβάνεται ή έλληνική καί κυρίως ή σπαρτιατική ιστορία ώς τή μά­χη τής Μαντινείας (βλ. λ.). Φαίνεται όμως, ότι τό έργο αύτό δέν τό έπεξεργάσθηκε
καλά, γιατί σέ σύγκριση μέ τά άλλα έργα του παρουσιάζει μειονεκτήματα στήν παρα­στατικότητα. Ή «Κύρου Παιδεία» είναι ήθικοπλαστικό μυθιστόρημα, στό όποιο περιγράφεται ό ιδεώδης τρόπος μορφώσεως μονάρ­χου, σύμφωνα μέ τις σωκρατικές άρχές. Τά «’Απομνημονεύματα Σωκράτους» πού εΐναι 4 βιβλία άποτελοϋν τό σπουδαιότερο φιλοσο­φικό έργο του.Τέλος ώς καθαρώς πρακτικά έργα του θεωρούνται τά «Περί Ιππικής», ό «Ίππαρχικός», οί «Πόροι» κ. α. γ.δ.π.