Χρονολόγιο της μάχης της Κρήτης

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΣΤΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ

14 ΜΑΙΟΥ 1941: Εντατικοί βομβαρδισμοί του αερο­δρομίου και των αμυντικών θέσεων από τη γερμανική αεροπορία. Αερομαχίες μεταξύ συμμαχικών και γερ­μανικών αεροσκαφών. Οι βομβαρδισμοί θα διαρκέ­σουν έως το τέλος της μάχης.

20 ΜΑΙΟΥ 1941: Έναρξη της γερμανικής αεραποβατικής επιχείρησης.

Ρίψεις αλεξιπτωτιστών του 1ου Συντάγματος υπό τον Συνταγματάρχη Bruno Brauer, γύρω από την πόλη του Ηρακλείου και το αεροδρόμιο.

21 ΜΑΙΟΥ 1941: Είσοδος των αλεξιπτωτιστών στην πόλη υπό τον Ταγματάρχη Karl-Lothar Schulz. Μετά από σκληρές οδομαχίες στο κέντρο της πόλης και στο λιμάνι, οι Γερμανοί αναγκάζονται από τις ελληνικές δυνάμεις υπό τον Αντισυνταγματάρχη Αντώνιο Μπετεινάκη, να εγκαταλείψουν την πόλη αφήνοντας νε­κρούς και αιχμαλώτους.

Στις οδομαχίες μαζί με τα ελληνικά στρατιωτικά τμή­ματα συμμετέχουν χωροφύλακες και πολίτες. Ο Ταγματάρχης Μιχαήλ Τζουλάκης σκοτώνεται στο κέντρο της πόλης και θάβεται στην πλατεία του Αγίου Τίτου. Ο Υπολοχαγός Ιωάννης Μαρινέλλης σκοτώνεται στις μάχες στο λιμάνι. Ο Βρετανός αρχαιολόγος και Λο­χαγός των Μυστικών Υπηρεσιών John D.S. Pendlebury, στην προσπάθεια του να διαφύγει από την πόλη και να κατευθυνθεί προς τον Κρουσώνα, σκοτώνεται στα Καμίνια. Μάχες στο λόφο του Κοψά, στις Γούρνες, στην Επισκοπή, στην Ανώπολη και στα ανατολικά του αεροδρομίου με ελληνικές δυνάμεις υπό τον Υπολοχαγό Θεόδωρο Καλλίνο και τον Ανθυπολοχαγό Γαλενιανό. Ολόκληρη διμοιρία αλεξιπτωτιστών υπό τον Ανθυπολοχαγό Boris Lindenberg εξουδετερώνεται. Στις μάχες συμμετέχουν και οι κάτοικοι της περιοχής. Η επίθεση των Γερμανών στο αεροδρόμιο αποτυγ­χάνει και οι αλεξιπτωτιστές αναγκάζονται να υποχω­ρήσουν με μεγάλες απώλειες.

22 ΜΑΙΟΥ 1941: Ο συμμαχικός στόλος υπό τον Ναύαρχο King αναχαιτίζει στην περιοχή νότια της Μήλου, και καταστρέφει γερμανική νηοπομπή που κατευθυνόταν στο Ηράκλειο. Η νηοπομπή συνοδευ­όταν από ιταλικά αντιτορπιλικά και μετέφερε στρα­τεύματα για ενίσχυση των αλεξιπτωτιστών.

Οι Γερμανοί επιχειρούν νέα επίθεση κατά της πόλης του Ηρακλείου από δυτικά. Αναχαιτίζονται από ελλη­νικές δυνάμεις, στα Καμίνια, στη Θέρισσο και στον Μασταμπά. Εκτελέσεις και συλλήψεις πολιτών από τις γερμανικές δυνάμεις δυτικά της πόλης. Αψιμαχίες μεταξύ συμμαχικών δυνάμεων και αλεξιπτωτιστών καθώς και διερευνητικές επιθέσεις στον Καρτερό και στο αεροδρόμιο. Οι Γερμανοί ενισχύονται με συνεχείς ρίψεις εφοδίων και ανδρών.

23 ΜΑΙΟΥ 1941: Γερμανικό τελεσίγραφο για παρά­δοση της πόλης. Απόρριψη του τελεσιγράφου από τη στρατιωτική διοίκηση Ηρακλείου υπό τον Στρα­τηγό Λιναρδάκη. Η γερμανική αεροπορία βομβαρδί­ζει την πόλη ως αντίποινα.

Οι Σκωτσέζοι του 1ου Τάγματος Argyll & Sutherland Highlanders, οι οποίοι αποβιβάστηκαν στον κόλπο της Μεσσαράς, φτάνουν δυτικά της πόλης μέσω Αγίων Δέκα, Αγίου Θωμά, Γουρνών, Αθανάτων και επιχειρούν επίθεση κατά των γερμανικών θέσεων χωρίς επιτυχία.

Έξι βρετανικά αεροσκάφη Hurricane προσγειώνονται στο αεροδρόμιο. Τα τέσσερα από αυτά καταστρέφο­νται χωρίς να έχουν καταφέρει κάποια ουσιαστική συμβολή στην άμυνα του Ηρακλείου.

24 ΜΑΙΟΥ 1941: Οι ελληνικές δυνάμεις προκειμένου να ανασυγκροτηθούν, αποσύρονται στις Αρχάνες και στα Σπήλια. Νέα επίθεση του 1ου Τάγματος Argyll & Sutherland Highlanders κατά των Γερμανών δυτικά της πόλης αποτυγχάνει και οι Σκωτσέζοι φτάνουν στο αεροδρόμιο μέσω Κνωσού. Οι Γερμανοί ενισχύονται με ρίψεις δύο Ταγμάτων στα δυτικά και στα ανατολι­κά.

25 ΜΑΙΟΥ 1941: Νέα επίθεση των Γερμανών κατά της πόλης από δυτικά. Η επίθεση αποκρούεται με επιτυ­χία από το 2ο Τάγμα York & Lancaster Οι Βρετανοί επιχειρούν αντεπίθεση στον Καρτερό αλλά αποτυγ­χάνουν.

Οι Γερμανοί κινούνται νότια της πόλης. Μάχες στον Άγιο Κωνσταντίνο, στις Μεσαμπελιές και στην Κνωσό.

26 ΜΑΙΟΥ 1941: Οι Γερμανοί σχηματίζουν κλοιό γύρω από την πόλη και το αεροδρόμιο.

Μάχες σώμα με σώμα νότια του αεροδρομίου. Οι εξαντλημένες ελληνικές δυνάμεις από τις Αρχάνες και τα Σπήλια υπό τον Συνταγματάρχη Παπαθανασόπουλο, επιτίθενται στους Γερμανούς στο λόφο του Αϊ Λιά επιχειρώντας να διασπάσουν τον γερμανικό κλοιό χωρίς επιτυχία.

Τις βραδινές ώρες οι Βρετανοί λαμβάνουν εντολή από Κάιρο για εκκένωση του τομέα Ηρακλείου.

27-28 ΜΑΙΟΥ 1941: Εδραίωση των Γερμανών γύρω από την πόλη και το αεροδρόμιο. Προετοιμασία για τελική επίθεση. Προετοιμασία των συμμαχικών δυνά­μεων για εκκένωση.

29 ΜΑΙΟΥ 1941: Εκκένωση των συμμαχικών δυνάμε­ων τα ξημερώματα με πολεμικά πλοία από το λιμάνι του Ηρακλείου. Η τελική γερμανική επίθεση δεν συναντά αντίσταση. Οι Γερμανοί εισέρχονται στην πόλη του Ηρακλείου και στο αεροδρόμιο. Τα βρετα­νικά πλοία που μεταφέρουν τα στρατεύματα στην Αλεξάνδρεια δέχονται τις επιθέσεις της γερμανικής αεροπορίας νότια και ανατολικά της Κρήτης και υφίστανται βαριές απώλειες. Διαπραγματεύσεις των Γερμανών με ελληνικές αρχές για παράδοση της πόλης και των ελληνικών δυνάμεων. Απειλή των Γερ­μανών για συνέχιση των βομβαρδισμών.

31 ΜΑΙΟΥ 1941: Επίσημη παράδοση της πόλης του Ηρακλείου και των ελληνικών δυνάμεων στους Γερμανούς.

Το παραπάνω κείμενο αντλήθηκε από φυλλάδιο με τίτλο: 80^η Επέτειος της μάχης της Κρήτης. Η μάχη του Ηρακλείου 20 Μαΐου – 1 Ιουνίου 1941.

Δήμος Ηρακλείου

Περιφέρεια Κρήτης