Γνωριμία με το αρχαιολογικό μουσείο Ναυπλίου

ΝΑΥΠΛΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ναυπλίου στεγάζεται στο επιβλητικό βενετσιάνικο κτίριο, του οποίου το εντυπωσιακό μέγεθος και η αυστηρή, συμμετρική μορφή καταλαμβάνουν τη δυτική πλευρά της Πλατείας Συντάγματος. Το κτίριο κατασκευάστηκε το 1713 από τον Επιθεωρητή του Βενετσιάνικου Στόλου, Αγκόστινο Σαγρέδο, για να χρησιμοποιηθεί ως αποθήκη για τον στόλο.

Η έκθεση εκτείνεται σε δύο αίθουσες στους δύο ορόφους του κτιρίου. Είναι οργανωμένη σε θεματικές ενότητες που παρουσιάζουν τους πολιτισμούς που αναπτύχθηκαν στην Αργολίδα από την Πρώιμη Προϊστορία έως την Ύστερη Αρχαιότητα.

Τα παλαιότερα εκθέματα του Μουσείου είναι οι παλαιολιθικές πήλινες εστίες από το φαράγγι της Κλεισούρας κοντά στην Πρόσυμνα (32000-21000 π.Χ.).

Ευρήματα από το σπήλαιο Φράγχθι των Ερμιονίδων τεκμηριώνουν τη μετάβαση από το κυνήγι-τροφοσυλλογή στη γεωργία. Τα εκθέματα περιλαμβάνουν λίθινα και οστέινα εργαλεία, όστρακα, οστά ζώων και ψαριών, κοσμήματα από όστρακα, οστό και πέτρα, τα πρώτα χειροποίητα νεολιθικά πήλινα αγγεία και μια σειρά από ανθρωπομορφικά και ζωομορφικά πήλινα ειδώλια.

Η Πρωτοελλαδική περίοδος (3300-2100/2000 π.Χ.) αντιπροσωπεύεται από εκθέματα από την Τίρυνθα, την Ασίνη, το Μπερμπάτι και την Παλαιά Επίδαυρο. Υπάρχουν εκθέματα κεραμικής, λίθινων, πήλινων και χάλκινων σφραγίδων, πήλινων σφραγίδων, οστέινων εργαλείων, πρωτοκυκλαδικών μαρμάρινων ειδωλίων και η πήλινη εστία από το Μπερμπάτι. Ξεχωριστή θέση κρατάει το μοναδικό «ψυγείο» από την Τίρυνθα.

Τα αγγεία και άλλα αντικείμενα από τους μεσοελλαδικούς οικισμούς στην Ασίνη, την Πρόνοια (Ναύπλιο), τη Μιδέα, την Τίρυνθα και το Μπερμπάτι καλύπτουν ολόκληρο το χρονολογικό εύρος της μεσοελλαδικής περιόδου (2100/2000-1600 π.Χ.), του πολιτισμού που αποτέλεσε το υπόστρωμα του μυκηναϊκού πολιτισμού. Η δομή της μυκηναϊκής ανακτορικής διακυβέρνησης και διοίκησης απεικονίζεται από ευρήματα από τα σημαντικά μυκηναϊκά κέντρα της Τίρυνθας, της Μιδέας και της Ασίνης. Μεταξύ των αντικειμένων που ξεχωρίζουν είναι τα εντυπωσιακά τροχήλατα γυναικεία ειδώλια από την Τίρυνθα και τη Μιδέα και ο περίφημος «Άρχοντας της Ασίνης», πινακίδες Γραμμικής Β, αποθηκευτικοί αμφορείς, εργαστηριακά ευρήματα, καθώς και μιτανικές σφραγίδες κυλίνδρου, ένα χάλκινο τάφρο και αντικείμενα από φαγεντιανή, κεχριμπάρι και αλάβαστρο.

Ακολουθούν εκθέματα από τα νεκροταφεία θαλαμωτών τάφων της Ευαγγελίστριας (Ναύπλιο), της Ασίνης, των Δενδρών, της Παλαιάς Επιδαύρου και του θόιου τάφου στην Καζάρμα. Λίθινα, μεταλλικά και πήλινα αγγεία, ειδώλια, κομμάτια από ελεφαντόδοντο, σφραγιδόλιθοι και κοσμήματα από χρυσό, ημιπολύτιμους λίθους, κεχριμπάρι, φαγεντιανή και γυαλί ρίχνουν φως στις ταφικές πρακτικές και αντικατοπτρίζουν τη διαστρωμάτωση της μυκηναϊκής κοινωνίας. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει ο θώρακας των Δενδρών (τέλη 15ου αι. π.Χ.). Η παρουσίαση των Ιστορικών χρόνων ξεκινά με τα υλικά κατάλοιπα της Εποχής του Σιδήρου. Το χάλκινο κράνος από τον περίφημο Υπομυκηναϊκό τάφο στην Τίρυνθα (11ος αι. π.Χ.) κατέχει εξέχουσα θέση σε αυτήν την έκθεση.

Η Γεωμετρική περίοδος απεικονίζεται με ευρήματα από τους τάφους της Πρόνοιας (Ναύπλιο), της Τίρυνθας, της Ασίνης και της Μπερμπάτης. Αναπαραστάσεις αλόγων και ιπποδρομιών, σκαφών, τελετουργικών χορών, ζώων και πτηνών σχηματίζουν μια εικόνα της εποχής του Ομήρου.

Οι λατρείες της Αρχαϊκής περιόδου παρουσιάζονται κυρίως μέσα από ευρήματα από την Τίρυνθα. Ένθρονες γυναικείες θεότητες, γυναίκες αφιερωμένες, μικροσκοπικά αγγεία, λουλούδια, φρούτα και γιρλάντες συνδέονται με τη λατρεία της Ήρας, ενώ χάλκινα μικροσκοπικά κράνη και περικνημίδες συνδέονται με τη λατρεία της θεάς Αθηνάς. Οι περίφημες πήλινες αναθηματικές ασπίδες και οι τελετουργικές μάσκες του 7ου αι. π.Χ. από τον «Βόθρο» (λάκκο-αποθήκη) στην Τίρυνθα παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Στη συνέχεια, παρουσιάζεται η ενότητα για τις αρχαίες πόλεις της Επιδαύρου, της Ερμιόνης, των Αλιέων και της αρχαίας Ασίνης. Πήλινα και γυάλινα αγγεία, ειδώλια, χρυσά κοσμήματα, στλεγγίδες, χάλκινοι καθρέφτες και σκεύη απεικονίζουν πτυχές της ζωής και του θανάτου σε αυτές τις αρχαίες πόλεις. Μπορούμε να ξεχωρίσουμε το χάλκινο αγαλματίδιο κόρης (περίπου 600 π.Χ.) από το ιερό της Άρτεμης στην πόλη της Επιδαύρου, τον χάλκινο καθρέφτη τύπου Καρυάτιδας (490-470 π.Χ.) από την Ερμιόνη και τρία χάλκινα κλειδιά, ενωμένα μεταξύ τους με διάβρωση, από τον ναό του Απόλλωνα στις Αλιείς.

Η ξενάγηση συμπληρώνεται από την παρουσίαση σκευών από ένα αγρόκτημα του 6ου αιώνα μ.Χ. στο Πυργούθι στην κοιλάδα Μπερμπάτι. Η έκθεση ολοκληρώνεται με τις Συλλογές των Δωρητών του Μουσείου, με την παρουσίαση αττικών, βοιωτικών και κορινθιακών αγγείων και ειδωλίων από τις Συλλογές των αρχαιοδίφων Γλυμενόπουλου, Ποταμιάνου, Αρχιεπισκόπου Νίκανδρου και Θερμογιαννίου. Εξέχουσα θέση κατέχει ο παναθηναϊκός αμφορέας, έργο του ζωγράφου του Μαστού (530-520 π.Χ.), η αττική ερυθρόμορφη υδρία (περίπου 440 π.Χ.) με τη σκηνή της δολοφονίας της Κλυταιμνήστρας από τον Ορέστη και ο βοιωτικός ψευδοερυθρόμορφος καβείριος σκύφος (425-400 π.Χ.) που απεικονίζει μια παρωδία του γνωστού μύθου της φιλοξενίας που προσφέρθηκε στον Οδυσσέα στο παλάτι της Κίρκης.

Αρχαιολογικό Μουσείο Ναυπλίου – Ένα ταξίδι στην ιστορία της Αργολίδας

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ναυπλίου, ένα από τα σημαντικότερα μουσεία της Πελοποννήσου, στεγάζεται σε ένα επιβλητικό βενετσιάνικο κτίριο του 1713, που δεσπόζει στη δυτική πλευρά της Πλατείας Συντάγματος στο Ναύπλιο. Το κτίριο κατασκευάστηκε από τον Επιθεωρητή του Βενετσιάνικου Στόλου, Αγκόστινο Σαγρέδο, και χρησιμοποιήθηκε αρχικά ως αποθήκη του στόλου.

Η μόνιμη έκθεση του μουσείου εκτείνεται σε δύο ορόφους και οργανώνεται σε θεματικές ενότητες που αποκαλύπτουν την εξέλιξη των πολιτισμών στην Αργολίδα, από την Πρώιμη Προϊστορία έως την Ύστερη Αρχαιότητα.

Προϊστορικά Ευρήματα

Τα αρχαιότερα εκθέματα είναι παλαιολιθικές πήλινες εστίες από το φαράγγι της Κλεισούρας, κοντά στην Πρόσυμνα (32.000–21.000 π.Χ.). Σημαντικά ευρήματα από το σπήλαιο Φράγχθι στην Ερμιονίδα καταγράφουν τη μετάβαση από το κυνήγι και τη συλλογή στην αγροτική ζωή, περιλαμβάνοντας λίθινα και οστέινα εργαλεία, κοσμήματα και νεολιθικά αγγεία.

Κατά την Πρωτοελλαδική περίοδο (3300–2100/2000 π.Χ.), αντικείμενα από την Τίρυνθα, την Ασίνη, το Μπερμπάτι και την Παλαιά Επίδαυρο μαρτυρούν την πολιτισμική ποικιλία της εποχής. Ξεχωρίζει το σπάνιο πήλινο “ψυγείο” από την Τίρυνθα.

Αντικείμενα της Μεσοελλαδικής περιόδου (2100/2000–1600 π.Χ.) προέρχονται από οικισμούς όπως η Ασίνη, η Πρόνοια Ναυπλίου, η Μιδέα και το Μπερμπάτι, καταγράφοντας τη μετάβαση στον Μυκηναϊκό Πολιτισμό.

Ο Μυκηναϊκός Κόσμος

Η Μυκηναϊκή εποχή αποτυπώνεται με ευρήματα από τα μεγάλα κέντρα της Τίρυνθας, της Μιδέας και της Ασίνης, με εντυπωσιακά γυναικεία τροχήλατα ειδώλια, πινακίδες Γραμμικής Β, μινωικές σφραγίδες, και αντικείμενα από φαγεντιανή, κεχριμπάρι και αλάβαστρο. Ο γνωστός “Άρχοντας της Ασίνης” κατέχει εξέχουσα θέση.

Τα νεκροταφεία των θαλαμωτών τάφων της Ευαγγελίστριας, της Ασίνης, των Δενδρών, της Παλαιάς Επιδαύρου και ο θολωτός τάφος στην Καζάρμα παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για τις ταφικές πρακτικές και την κοινωνική διαστρωμάτωση. Εξαιρετικό έκθεμα αποτελεί ο θώρακας των Δενδρών (τέλη 15ου αι. π.Χ.).

Από τους Σκοτεινούς Χρόνους στην Αρχαιότητα

Η έκθεση για τους Ιστορικούς Χρόνους ξεκινά με την Εποχή του Σιδήρου και το χάλκινο κράνος από τον Υπομυκηναϊκό τάφο της Τίρυνθας (11ος αι. π.Χ.).

Η Γεωμετρική περίοδος εκπροσωπείται με ευρήματα από τάφους στην Πρόνοια, την Τίρυνθα, την Ασίνη και το Μπερμπάτι. Η εικονογραφία περιλαμβάνει παραστάσεις αλόγων, πλοίων, χορών και ζώων, παραπέμποντας στην εποχή του Ομήρου.

Θρησκεία και Καθημερινή Ζωή

Η Αρχαϊκή περίοδος αναδεικνύεται μέσα από τη λατρεία της Ήρας και της Αθηνάς στην Τίρυνθα, με εκθέματα όπως ένθρονες θεότητες, μικροσκοπικά αγγεία, και χάλκινα κράνη. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι πήλινες αναθηματικές ασπίδες και οι τελετουργικές μάσκες του 7ου αι. π.Χ. από τον “Βόθρο”.

Ακολουθεί παρουσίαση των αρχαίων πόλεων της Επιδαύρου, της Ερμιόνης, των Αλιέων και της Ασίνης, μέσα από πήλινα και γυάλινα αγγεία, ειδώλια, καθρέφτες και χρυσά κοσμήματα. Ξεχωρίζει το χάλκινο αγαλματίδιο κόρης (περ. 600 π.Χ.) από το ιερό της Άρτεμης, ο καθρέφτης τύπου Καρυάτιδας (490–470 π.Χ.) από την Ερμιόνη, και τρία χάλκινα κλειδιά από τον ναό του Απόλλωνα στις Αλιείς.

Βυζαντινοί και Νεότεροι Χρόνοι

Η ξενάγηση ολοκληρώνεται με αντικείμενα από ένα αγρόκτημα του 6ου αιώνα μ.Χ. στο Πυργούθι της κοιλάδας του Μπερμπατίου και με τις Συλλογές Δωρητών, οι οποίες περιλαμβάνουν Αττικά, Βοιωτικά και Κορινθιακά αγγεία και ειδώλια από τις συλλογές των Γλυμενόπουλου, Ποταμιάνου, Αρχιεπισκόπου Νίκανδρου και Θερμογιαννίου.

Ανάμεσα στα κορυφαία εκθέματα ξεχωρίζουν:

• ο παναθηναϊκός αμφορέας του Ζωγράφου του Μαστού (530–520 π.Χ.)
• η ερυθρόμορφη υδρία (περ. 440 π.Χ.) με τη σκηνή της δολοφονίας της Κλυταιμνήστρας από τον Ορέστη
• ο βοιωτικός ψευδοερυθρόμορφος καβείριος σκύφος (425–400 π.Χ.), με παρωδία του μύθου του Οδυσσέα και της Κίρκης.

Με αυτήν την πλήρη και δομημένη περιγραφή, το Αρχαιολογικό Μουσείο Ναυπλίου καθίσταται ένας κορυφαίος προορισμός για όσους επιθυμούν να γνωρίσουν σε βάθος την πλούσια ιστορία και πολιτισμική κληρονομιά της Αργολίδας.

Το κείμενο αντλήθηκε από φυλλάδιο που διανέμετε από το μουσείο.