Οι Ανεμόμυλοι στο Σελί της Αμπέλου στο Λασίθι.

ΣΕΛΙ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΟΥ

Δεξιά κι αριστερά από τον δημόσιο δρόμο που κόβει εγκάρσια το βουνό υπήρχαν και λειτουργούσαν άλλοτε 26 ανεμόμυλοι που χρησί­μευαν για να αλέθουν οι Λασιθιώτες και οι άλλοι κάτοικοι της γύρω περιοχής τα σιτηρά τους. Το άλεσμα του σταριού ήταν, την εποχή εκείνη, ευκαιρία χαράς και γιορτής. Στην περιοχή επικρατούσε μεγά­λη κίνηση και το φαγοπότι και το γλέντι έδιναν κι έπαιρναν.

Οι ανεμόμυλοι δεν είναι ακριβώς γνωστό πότε χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά στην Κρήτη. Η ύπαρξή τους πάντως αναφέρεται στην περίοδο της Βενετοκρατίας.

Ειδικότερα οι μύλοι της Αμπέλου μεταφέρθηκαν στην τοποθεσία αυτή στο τέλος του 19ου αιώνα από την τοποθεσία Ζάρωμα που βρί­σκεται κοντά στο χωριό Ποτάμοι.

Στην αρχή είχαν φτερωτές από ψάθα. Αργότερα όμως το σύστημα αυτό εγκαταλείφθηκε και χρησιμοποιήθηκαν τα πανιά.

Σήμερα οι μύλοι αυτοί έχουν καταστραφεί. Ένας απ’ αυτούς έχει επισκευαστεί και λειτουργεί στην περίοδο του καλοκαιριού για τουρι­στικούς μονάχα σκοπούς.

Από ιστορικής πλευράς, στο πέρασμα της Αμπέλου έγιναν πάμπολλες μάχες ανάμεσα στους φρουρούς του Λασιθίου και τους ανά τους αιώνες επιδρομείς και επιβουλευτές της ελευθερίας του. Ποτέ όμως κανείς απ’ αυτούς δεν μπόρεσε να περάσει από εδώ.

Το κείμενο αντλήθηκε από το βιβλίο: Το Λασίθι. Σύλλογος Λασιθιωτών, (Ο Δικταίος) Μιχάλη Κασσωτάκη Αθήνα 1971.