Ο Όρμος του Δερματά με φωτογραφίες

Όρμος Δερματά Ηρακλείου

Σε αυτό το δημοσίευμα θα κάνουμε αναφορά στον Όρμο Δερματά του Ηρακλείου. Η αναφορά μας ξεκινάει από το 1990 έως σήμερα. Δεν θα κάνουμε αναφορά στην ιστορία που συνοδεύει και διαμορφώνει συνέχεια αυτό το σημείο του Ηρακλείου, θα κάνουμε αναφορές στην παραλία του όρμου, τι συνέβαινε εκεί και θα δείτε πως ήταν από το 1996 έως σήμερα μέσα από φωτογραφίες.

Γνώρισα τον όρμο αυτό το πρώτο μισό της δεκαετίας του 1990, τότε υπήρχε εκεί μία παραλία με πολύ και παχύ άμμο. Στην μέση ακριβώς της παραλίας κατέληγε ένας από τους πολλούς αγωγούς αποχέτευσης που έριχναν τα βοθρο-λύματα της πόλης του Ηρακλείου στην θάλασσα, ο βιολογικός καθαρισμός Ηρακλείου δεν είχε ακόμη κατασκευαστή.

Η δυτική πλευρά

Στην δυτική πλευρά του όρμου υπήρχαν βράχια και η παραλία ήταν πετρώδης, συχνά εκεί πετούσαν φρούτα λαχανικά και ζαρζαβατικά που είχαν μείνει απούλητα από την λαχαναγορά του Ηρακλείου, που τότε στεγάζονταν εκεί που σήμερα βρίσκεται ένας κενός χώρος, ο χώρος στάθμευσης και κάποια γραφεία του Δήμου Ηρακλείου.

Αυτό είχε ως συνέπεια να υπάρχει μεγάλος πληθυσμός ποντικών εκεί, ένα στοιχείο που τους ευνοούσε ακόμα μαζί με την άφθονη τροφή ήταν ότι μπορούσαν να κάνουν τις φωλιές τους μέσα στις πέτρες και τα σπασμένα τελάρα.

Το σημερινό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, τότε στέγαζε τον ασφαλιστικό φορέα των υπάλληλων της ΔΕΗ και έμοιαζε ελάχιστα με το σημερινό κτήριο αν εξαιρέσουμε μέρος της πρόσοψης.

Η ανατολική πλευρά

Στην ανατολική πλευρά που όπως είπαμε ήταν αμμώδης, υπήρχαν σκάλες από τις οποίες όμως δεν μπορούσες να περάσεις αφού είχαν χρήση ουρητηρίων, εκεί ακριβώς που τελείωνε η παραλία και άρχιζε το Ενετικό τείχος, υπήρχε ένα δωμάτιο πάντα γεμάτο σκουπίδια και σκοτεινό, δίπλα από αυτό τον χώρο εκτίνονταν παράλληλα με τα τείχη και μέσα στην θάλασσα μία τσιμεντένια κατασκευή μήκους περίπου 5 μέτρα και φάρδος περίπου 1.50 ενώ συνεχίζονταν με τετράγωνους βράχους μάλλον από τσιμέντο σαν εξωτερική θεμελίωση του τείχους.

Το ψάρεμα

Σε όλα το μήκος της παραλίας μέχρι και πίσω από την παλιά ηλεκτρική, υπήρχε έντονη η δραστηριότητα του ψαρέματος, υπήρχαν κάθε μέρα και όλες τις ώρες ψαράδες όλων των ηλικιών, ψάρευαν κυρίως με καλάμι και με πεταχτάρι, δεν έλειπαν όμως και οι πατέντες, το δόλωμα που χρησιμοποιούσαν ήταν κυρίως παστή γαρίδα και σκουλήκια που μάζευαν από την παραλία στις εκβολές του ποταμού Γιόφυρου.

Μερικά από τα ψάρια που ψάρευαν κυρίως τους μήνες του φθινοπώρου ήταν: κέφαλοι, σπάροι, μουρμούρια, σαργοί, γόπες, γλώσσες και πολλά ήδη πετρόψαρων που γίνονται βραστά η κακαβιά, αυτά ήταν και τα ποιο όμορφα καθώς πολλά από αυτά ήταν πολύχρωμα.

Σπανίως το νερό του Όρμου ήταν διαυγές, σχεδόν πάντα ήταν πολύ θολό σχεδόν πηκτό λόγο των λυμάτων που κατέληγαν εκεί και σε όλα το παραλιακό μέτωπο του Ηρακλείου βέβαια. Τα ψάρια έβρισκαν άφθονη τροφή για αυτό ήταν εκεί κατά χιλιάδες, μάλιστα το η θάλασσα τότε  είχε ξεβράσει μία τεράστια χελώνα νεκρή.

Η μεγάλη τρικυμία

Το χειμώνα του 1993 έπληξε το παραλιακό μέτωπο του Ηρακλείου για δύο μέρες  μία πολύ δυνατή θαλασσοταραχή, τότε είδα για πρώτη φορά τη θάλασσα να καταβροχθίζει την παραλία του Όρμου του Δερματά,  έπειτα από δύο μέρες η θάλασσα είχε γυρίσει πίσω στην θέση της, στην θέση όμως της άμμου είχε αφήσει μόνο βράχια ενώ είχε προκαλέσει και μεγάλη ζημιά στον αποχετευτικό αγωγό.

Από τότε η παραλία του Όρμου του Δερματά δεν ανάκτησε ποτές την παλιά της άμμο, όμως οι επόμενες κακοκαιρίες  έκαναν το θαύμα τους και η παραλία δεν έμεινε τελείως γυμνή. Πότε με περισσότερη άμμο, πότε με λιγότερη άμμο η παραλία συνέχιζε να υπάρχει.

Παρακάτω θα δείτε φωτογραφίες πως ήταν η παραλία και πως εξελίχθηκε τα τελευταία 22 χρόνια.