Ο Βρετανός πρωθυπουργός Νέβιλ Τσάμπερλαιν κηρύσσει τον πόλεμο στην Γερμανία 3-9-1939

Ο ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
ΤΟΥ ΝΕΒΙΛ ΤΣΑΜΠΕΡΛΑΙΝ

Το πρωί της 3ης Σεπτεμβρίου 1939, εκατομμύ­ρια ανθρώπων σ’ όλη τη γη, χωρίς την ελάχιστη ελπίδα για κάποιο θαύμα, που μπο­ρούσε ακόμα να μεσολαβήσει, περίμεναν την εκπνοή του βρετανο-γαλλικού τελεσιγράφου. Η Αγγλία θα κρατούσε την υπόσχεση της;

Στις 11.15′ ο πρωθυπουργός της Αγγλί­ας Νέβιλ Τσάμπερλαιν έδωσε από το ραδιό­φωνο την απάντηση, που με φρίκη και ανα­κούφιση μαζί περίμενε η Ανθρωπότητα:

«Σάς ομιλώ από το γραφείο μου. Σήμε­ρα το πρωί ο πρεσβευτής της Μ. Βρετανίας επέδωσε εις την γερμανική κυβέρνηση τελειωτική διακοίνωση, δηλών ότι, εάν μέχρι της 11ης πρωινής δεν ελάμβανε διαβεβαιώσεις περί του ότι τα γερμανικά στρα­τεύματα θα αποσύρονταν εκ της Πολωνίας, η Αγγλία θα θεωρούσε αυτήν ευρισκομένη εις εμπόλεμο κατάσταση με την Γερμανία. Ουδεμία γερμανική δήλωση έλαβε μέχρι την στιγμή αυτήν. Επομένως, η χώρα μας ευρίσκεται τη στιγμή αυτήν εις εμπόλεμο κατάσταση με την Γερμανίας.

Εύκολα δύνασθε να εννοήσετε πόσο τρομερό πλήγμα αποτελεί για εμένα το να βλέπω ότι όλοι οι μακροί αγώνες, τους οποίους διεξήγαγα για να κερδίσομε την υπόθεση της ειρήνης, αποτυγχάνουν. Νομίζω εν τού­τοις ότι δεν ήτο δυνατόν να κάμω τίποτε περισσότερο και τίποτε διαφορετικό από ό,τι έκαμα έως τώρα. Μέχρι της τελευταίας στιγμής θα ήτο δυνατόν να επέλθει ειρηνικός διακανονισμός, της διαφοράς μεταξύ Γερμανίας και Πολω­νίας, αλλά ο Χίτλερ δεν το θέλησε. Προφανώς, ο σκοπός του ήτο η έμμονος ιδέα του να επιτεθεί κατά της Πολωνί­ας, αδιαφορών δια ό,τι θα συνέβαινε. Έχομε την συνείδηση μας ήσυχη. Κάναμε ό,τι ήτο δυνατόν να κάμει μια χώρα δια να εξασφάλιση την ειρήνη, αλλά βρισκόμαστε εις τοιαύτην κατάσταση, ώστε να μη μπορεί πλέον να έχει κα­νείς εμπιστοσύνη εις κανένα από τους λόγους που δίνουν οι Γερμανοί ιθύνοντες. Είναι μία κατάσταση κατά την οποίαν κανείς λα­ός και καμία χώρα δεν μπορούν πλέον να αισθάνονται τον εαυτόν τους ασφαλή. Η κατάσταση αυτή είναι αφόρητη. Η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία αναλαμβάνουν σήμερον εξ ολοκλήρου την εκπλήρωση των ανειλημένωv υποχρεώσεών των με καθαρά συνείδηση.

Γνωρίζω ότι ο καθείς από σας θα επιτελέσει το καθήκον του με θάρρος και ηρεμία. Από όλα τα σημεία της αυτοκρατορίας λαμβάνομε διαβεβαιώσεις. οι οποίες αποτελούν για εμάς μεγάλη ενθάρρυνση.

Η Κυβέρνηση έχει πάρει ήδη τα μέτρα που εξασφαλίζουν την ύπαρξη του έθνους κατά την διάρκεια του πολέμου και την κατά το δυνατόν κανονική ζωή. Είναι ζήτημα πρωταρχικής σημασίας το να ασχολείται έκαστος με το έργον, εις το όποιο έχει ταχθεί. Ο Θεός να μάς ευλογεί όλους και ας προασπίζει το Δίκαιον.

Στις 5 το απόγευμα της ί­διας ημέρας κήρυξε τον πόλεμο η Γαλλία. Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος άρχιζε.

Από το βιβλίο: Ιστορία του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου.