Τι έγραψε η “Le Temps”στις 29 Ιουλίου 1916
Τι έγραψε η “Le Temps”στις 29 Ιουλίου 1916 για την γενοκτονία των Ελλήνων από τους Τούρκους.
Μετά τους Βαλκανικούς πολέμους ξέσπασε άγρια η εκδικητική μανία των Τούρκων εναντίον των ελληνικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ταυτόχρονα όμως γιγαντώθηκε ο φόβος τους ότι θα έχαναν και άλλα εδάφη μελλοντικά αν δεν ξερίζωναν έγκαιρα και ολοκληρωτικά τις πιο «επικίνδυνες» τουλάχιστον μη τουρκικές εθνότητες από την επικράτειά τους.
Οι διωγμοί εκδηλώθηκαν αρχικά με τη μορφή σποραδικών κρουσμάτων βίας, καταστροφών, απελάσεων και εκτοπισμών. Φαίνονταν σαν να προέρχονται κυρίως από ανεύθυνα στοιχεία. Πολύ γρήγορα όμως έγιναν πιο συστηματικοί, πιο οργανωμένοι και εκτεταμένοι και στρέφονταν τόσο κατά των Ελλήνων όσο και κατά των Αρμενίων.
Εμπνευστής και εγκέφαλος αυτής της επιχείρησης γενοκτονίας ήταν ο Μεχμέτ Ταλαάτ, υπουργός τότε των Εσωτερικών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Με δικές του εντολές, που καλούσαν τις αρχές να μη δείχνουν κανένα έλεος και για κανένα, εξαπολύθηκαν οι διωγμοί κατά των «ανεπιθύμητων» εθνοτήτων σε μια τεράστια έκταση.
Οι εντολές αυτές δόθηκαν με τη μορφή απόρρητων τηλεγραφημάτων προς όλους τους πολιτικούς και στρατιωτικούς διοικητές των διαφόρων Νομών, έπειτα από μια σύσκεψη που είχε στις 8 Μαίου του 1914 με τους συνεργάτες του Ενβέρ, Τζεμάλ, Νουρεντίν και άλλους ηγέτες των Νεοτούρκων στα σουλτανικά ανάκτορα του Γιλντίζ.
Ένα απ’ αυτά τα τηλεγραφήματα κατόρθωσε να το αποκτήσει έπειτα από δυο χρόνια η γαλλική εφημερίδα “Le Temps”.
Το δημοσίευσε στο φύλλο της, της 29ης Ιουλίου 1916.
Και έλεγε:
Γιλντίζ 14-5-1914 Προς τον διοικητή Σμύρνης Ραχμή Μπέη.
Οι Έλληνες Οθωμανοί υπήκοοι της περιφέρειάς σας αποτελούν πλειονότητα, η οποία δυνατόν να αποβεί επικίνδυνη. Γενικότερα, όλοι όσοι ζουν στα παράλια της Μικρασίας συμπεριλαμβανομένων και αυτών της Νομαρχίας (Βιλαετιού) σας πρέπει να εξαναγκασθούν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να μεταφερθούν στους νομούς Ερζερούμ Ερζιτάν και αλλού. Τούτο επιβάλλουν πολιτικοί και στρατιωτικοί λόγοι. Αν αρνηθούν να εκκενώσουν τις περιοχές τους, δώστε οδηγίες στους Μουσουλμάνους αδελφούς μας να τους εξαναγκάσουν μεταχειριζόμενοι προς τούτο κάθε μέσον και κάθε είδους έκτροπα. Οι Έλληνες πρέπει ακόμα να υποχρεωθούν να υπογράψουν βεβαίωση στην οποία να δηλώνουν ότι φεύγουν και εγκαταλείπουν τις εστίες τους με δική τους θέληση και πρωτοβουλία. Η βεβαίωση αυτή είναι αναγκαία για να μη δημιουργηθούν αργότερα πολιτικά ζητήματα.
Υπογραφές: Υπουργός Εσωτερικών Ταλαάτ, Διευθυντής Υπουργείου Εσωτερικών Χιλμή και Προϊστάμενος Αλληλογραφίας Αλή Ρεζά.
Υπάρχει επίσης η μαρτυρία του Χένρυ Μοργκεντάου, πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Κωνσταντινούπολη εκείνη την περίοδο. Ο Αμερικανός διπλωμάτης όχι μόνο έζησε τα γεγονότα αλλά γνώριζε και τις σκέψεις και τις προθέσεις του Ταλαάτ, λόγω των συχνών επαφών μαζί του. Γράφει, λοιπόν, στο βιβλίο του: “Τα μυστικά του Βοσπόρου”:
«Η ομαδική μετακίνηση ολόκληρων λαών από το ένα σημείο της Ευρώπης στο άλλο σαν να επρόκειτο για αγέλες κτηνών υπήρξε για πολλά χρόνια μέρος των σχεδίων του Κάιζερ για την εδαφική επέκταση της Γερμανίας…
Εμπνεόμενη από το παράδειγμα της Γερμανίας, η Τουρκία άρχισε ήδη να εφαρμόζει την αρχή αυτής της απέλασης και στους ελληνικής καταγωγής υπηκόους της που κατοικούσαν προ αμνημονεύτων χρόνων στη Μικρασία.
Τα γεγονότα που ακολούθησαν ήταν προανάκρουσμα και της πολιτικής που επισφραγίστηκε με τις σφαγές των Αρμενίων. Οι τουρκικές αρχές εξόρμησαν εναντίον των Ελλήνων, τους μετέφεραν αγεληδόν και τους φόρτωσαν στα πλοία. Δεν τους έδωσαν τον καιρό να διακανονίσουν ούτε τις ιδιωτικές τους υποθέσεις και δεν σκοτίστηκαν καθόλου να τους απελάσουν έστω κατά οικογένειες…
Φυσικό ήταν οι Έλληνες να επαναστατήσουν εναντίον μιας τέτοιας μεταχείρισης, αλλά το αποτέλεσμα ήταν να επακολουθήσουν περιοδικά ομαδικές σφαγές, ιδίως στη Φώκαια, όπου πάνω από 50 άτομα εκτελέστηκαν…
Στη συνέχεια οι Τούρκοι αξίωσαν απ’ όλες τις ξένες επιχειρήσεις στη Σμύρνη να απολύσουν τους Έλληνες υπαλλήλους και να τους αντικαταστήσουν με Μουσουλμάνους…
Γνώριζα τότε καλά τον Ταλαάτ. Τον έβλεπα σχεδόν καθημερινά και συνήθιζε να μου μιλάει πρακτικά για κάθε φάση των διεθνών σχέσεων. Αντέδρασα ζωηρότατα στη μεταχείριση αυτή των Ελλήνων. Του είπα ότι θα έκανε τη χειριστή εντύπωση στο εξωτερικό και θα επηρέαζε δυσμενώς τα αμερικανικά συμφέροντα.
Ο Ταλαάτ μου εξήγησε τότε την εθνική πολιτική της κυβέρνησής του. Ισχυρίστηκε ότι αυτά τα διάφορα «μπλοκ» της τουρκικής Αυτοκρατορίας συνωμοτούσαν κάποτε εναντίον της Τουρκίας και ότι λόγω της εχθρότητας των αυτοχθόνων αυτών πληθυσμών, η Τουρκία είχε χάσει πολλές επαρχίες της, τη μία μετά την άλλη – την Ελλάδα, τη Σερβία, τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία, τη Βοσνία, την Ερζεγοβίνη, την Αίγυπτο και την Τρίπολη. Με τον τρόπο αυτόν η τουρκική αυτοκρατορία κινδύνευε, σιγά-σιγά, να εξαφανιστεί από το πρόσωπο της γης. Εάν, μου είπε, η Τουρκία θέλει να επιβιώσει, είναι υποχρεωμένη να απαλλαγεί από τους ξενικούς πληθυσμούς της. «Η Τουρκία για τους Τούρκους» ήταν ήδη η δεσπόζουσα επωδός για τον Ταλαάτ».
Σε εφαρμογή αυτής της πολιτικής, στίφη ατάκτων καθοδηγούμενα από τις αρχές και αφιονιζόμενα από μια συστηματική προπαγάνδα μίσους, ανάγκαζαν χιλιάδες Έλληνες των παραλίων της Μικρασίας και της Θράκης να εγκαταλείψουν τις προαιώνιες εστίες τους και να βαδίσουν σε πολυήμερες εξοντωτικές πορείες ή, αν προλάβαιναν και είχαν τη δυνατότητα, να καταφύγουν στην Ελλάδα για να σωθούν. Αλλά δεν περιορίζονταν στους ομαδικούς εκτοπισμούς και τις απελάσεις. Στις ελληνικές περιοχές απ’ όπου περνούσαν έφερναν τον όλεθρο και τη συμφορά.
Έκαιγαν και κατάστρεφαν χωριά και κωμοπόλεις, έσφαζαν τους κατοίκους τους, λεηλατούσαν τις περιουσίες τους, βίαζαν τις γυναίκες.
Το παραπάνω κείμενο αντλήθηκε από το βιβλίο: Η επεκτατική πολιτική της Τουρκίας και οι διωγμοί των Ελλήνων από τους Τούρκους στον 20ο αιώνα. Ινστιτούτο ιστορικών μελετών. Αθήνα 1985.
