23 Μαρτίου 2025

www.ipy.gr

Ιστοσελίδα Ποικίλης Ύλης

Κρητικό γλωσσικό ιδίωμα

Τι είναι το Τζιγκάκι (ή Τσιγκάκι);

Τι είναι το Τζιγκάκι (ή Τσιγκάκι) στην Κρήτη;

Όλοι οι γεωργοί που καλλιεργούν την ποικιλία σταφυλιού Σουλτανί στην Κρήτη γνωρίζουν πολύ καλά τι είναι το τζιγκάκι. Πρόκειται για ένα απαραίτητο εργαλείο στη διαδικασία παραγωγής της σταφίδας.

Τι είναι το τζιγκάκι;

Το τζιγκάκι είναι ένα μεταλλικό σκεύος, κατασκευασμένο από τσίγκο, που χρησιμοποιείται κατά την επεξεργασία των σταφυλιών για τη δημιουργία σταφίδας.

Πώς είναι κατασκευασμένο το τζιγκάκι;

Το τζιγκάκι μοιάζει με έναν μεγάλο κουβά, διαθέτει δύο χερούλια αναδιπλούμενα και έχει πολλές μικρές τρύπες ώστε να μην συγκρατεί καθόλου νερό. Αυτή η σχεδίαση επιτρέπει στα σταφύλια να βρέχονται και να στραγγίζουν σωστά, προετοιμάζοντάς τα για την επόμενη φάση της διαδικασίας.

Πώς χρησιμοποιείται το τζιγκάκι;

Κατά τον τρύγο, οι αγρότες τοποθετούν τα σταφύλια μέσα στα τζιγκάκια με το κοτσάνι (λίγι) προς τα πάνω. Στη συνέχεια, τα τζιγκάκια μεταφέρονται από τα καρίκια του αμπελιού είτε με τα χέρια, είτε με καρότσι, είτε –παλαιότερα– με γάιδαρο, μέχρι το σημείο που θα γίνει η διαδικασία του αλουσουδιάσματος.

Τι είναι το αλουσούδιασμα;

Το αλουσούδιασμα είναι η διαδικασία βύθισης των σταφυλιών, μαζί με τα τζιγκάκια, μέσα στην αλουσά. Αυτό το στάδιο είναι ζωτικής σημασίας, καθώς επιταχύνει τη σταφιδοποίηση των σταφυλιών και τα προστατεύει από σήψη και έντομα.

Τι είναι η αλουσά;

Η αλουσά είναι ένα διάλυμα νερού και ποτάσας σε συγκεκριμένη αναλογία. Παρασκευάζεται μέσα στην αλουσουδιάστρα, όπου ο γεωργός, κρατώντας το τζιγκάκι από τα χερούλια, το βυθίζει αρκετές φορές μέσα στο υγρό, φροντίζοντας να βραχούν όλες οι ρόγες των σταφυλιών.

Τι είναι η αλουσουδιάστρα;

Η αλουσουδιάστρα είναι ένα μεγάλο, στεγανό σκεύος, παρόμοιο με το τζιγκάκι, αλλά με μεγαλύτερο άνοιγμα ώστε να χωράει άνετα το τζιγκάκι κατά τη διαδικασία του αλουσουδιάσματος.

Υλικά κατασκευής του τζιγκακιού

Παραδοσιακά, το τζιγκάκι είναι φτιαγμένο από τσίγκο, ένα οικονομικό και ανθεκτικό μέταλλο που δεν σκουριάζει εύκολα. Τα τελευταία χρόνια, όμως, έχουν εμφανιστεί και τζιγκάκια από σκληρό πλαστικό, τα οποία προσφέρουν την ίδια λειτουργικότητα.