21 Ιανουαρίου 2025

www.ipy.gr

Ιστοσελίδα Ποικίλης Ύλης

Κρητικό γλωσσικό ιδίωμα

«Άκου χτύπους στα Χανιά, έρχονται και πα κοντά.»

Τι σημαίνει άραγε αυτή η φράση; «Γροίκα χτύπους στα Χανιά, έρχονται και πα κοντά;»

Αυτή η φράση, απαντάται στην ανατολική Κρήτη και συγκεκριμένα στους Νομούς Ηρακλείου και Λασιθίου. Έχει διπλό νόημα, που και στις δύο περιπτώσεις λέγετε ως προειδοποίηση μίας κατάστασης που φαίνεται κατά τα φαινόμενα να έρχεται, να είναι επικίνδυνη και μη αναστρέψιμη.

Οι κάτοικοι της ανατολικής Κρήτης συνηθίζουν όταν ακούνε υπόκωφα τις βροντές πίσω από τα βουνά, να λένε αυτή τη φράση: Άκου χτύπους στα Χανιά, έρχονται και πα κοντά. Πράγματι σχεδόν πάντα οι βροντές και οι καταιγίδες που τις συνοδεύουν, έρχονται στα ανατολικά από τα δυτικά. Τότε έπρεπε να  προστατευτούν κατάλληλα, δηλαδή αν έκαναν κάποια εξωτερική εργασία, να την διακόψουν έγκαιρα και να λάβουν τα μέτρα τους.  

Στην Κρήτη, τα περισσότερα καταιγιδοφόρα μετεωρολογικά συστήματα έρχονται από τα δυτικά, δηλαδή το Νομό Χανίων.  Οπότε, έχει απόλυτη βάση αυτό που λέγεται.

Η φράση όμως αυτή λέει: Άκου χτύπους στα Χανιά . Δεν λέει άκου χτύπους πίσω από τα βουνά η κάτι σχετικό με τον καιρό. Η απάντηση σε αυτόν τον προβληματισμό δίδεται από την ιστορία και την γνώση της. Η ιστορία λοιπόν, μας διδάσκει πως οι περισσότερες επαναστάσεις των Κρητικών εναντίων των Τούρκων κατακτητών, ξεκινούσαν από τα Χανιά και συγκεκριμένα την επαρχεία Σφακίων.

Έτσι αυτή η φράση: Άκου, η γροίκα χτύπους στα Χανιά, έρχονται και πα κοντά, είχε ως αρχική  σημασία, το προμήνυμα πολέμου, που έγινε προμήνυμα καιρικού φαινομένου.

Και στις δύο όμως περιπτώσεις, το αποτέλεσμα ήταν το ίδιο. Οι επαναστάσεις εξαπλώνονταν σε όλη την Κρήτη από τα δυτικά, σαν καταιγίδα που σαρώνει όλο το νησί.

Συγγραφέας ipy.gr 

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *