Ειγιέ

Ένα επιφώνημα του γλωσσικού ιδιωματισμού της ανατολικής Κρήτης, ζητάει ορθογραφική τακτοποίηση.  

Στο Οροπέδιο Λασιθίου και σε μέρος της επαρχίας Πεδιάδος του Νομού Ηρακλείου, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το χωριό Ασκοί, υπάρχει μία λέξη, ένα επιφώνημα το οποίο δηλώνει έκπληξη για κάτι που βλέπουμε η ακούμε.

Στην προσπάθεια μου να ορθογραφιθεί η λέξη σωστά, πέρα από τι δική μου προσέγγιση, που γράφω παρακάτω, ζήτησα την συνδρομή ανθρώπων που σχετίζονται με την ευρύτερη περιοχή και το χωριό Ασκούς, μέσα από την ομάδα του χωριού στο facebook. Οι απαντήσεις τους παρατίθεται κάτω από την παρούσα αρχική δημοσίευση. 

Η αρχική δημοσίευση

  Τι σημαίνει το επιφώνημα ειγιέ, αυτή η λέξη είναι επιφώνημα έκπληξης, θετικής η αρνητικής, και ενθουσιασμού, προφέρετε χωρίς να ακούγετε το ι δηλαδή όχι ειγίε, αλλά ειγιέ, πολλές φορές μάλιστα κατά τον προφορικό λόγο προσθέτουμε περισσότερα ε, ειγιέεε, όσο πιο μεγάλη είναι η έκπληξη από κάτι που ακούμε η βλέπουμε εκείνη την στιγμή, τόσο πιο πολύ σέρνουμε το ε, ειγιέεε.

Πρώτη ετυμολογική προσέγγιση 

Πιστεύω ότι αυτό το επιφώνημα προέρχεται από το επιφώνημα είδες-δες, το οποίο το συναντάμε στην περιοχή και ως ειδέ, δηλαδή δες, κοίτα. Με τα χρόνια λοιπόν το δ έγινε γ, και άλλαξε λίγο η σημασία του, από ειδέ, δες, έγινε ειγιέ ως επιφώνημα σε κάτι που συμβαίνει η βλέπουμε εκείνη τη στιγμή. 

Ακολουθούν οι προσεγγίσεις των φίλων τους οποίου ευχαριστώ πολύ, μέσα από το facebook, που θέλησαν να συνδράμουν με τις γνώσεις τους στην επίλυση αυτού του γλωσσικού γρίφου, από την στιγμή που δεν υπάρχει επίσημη εκδοχή. 

 Kostas Morfiadakis

Η ορθογραφία της λέξης είναι άγνωστη γιατί προφανώς δεν έχει γραφτεί ποτέ. Τώρα κάποιες φορές σημαίνει κάτι σαν “κοίτα να δεις” κάποιες άλλες κάτι σαν “Θεέ μου ή Παναγίας μου” Παράδειγμα: Ηγιέ, ήντα παθες μπρε; Ηγιέ ήντα χάλια είναι τουτανέ.

Εύχομαι να βοήθησα!

Μαρίνα Μουράτη

Υποθέτω έχει το η, που και μόνο του ακούγεται όταν θέλουμε να τραβήξουμε την προσοχή κάποιου να δει κάτι ή λέμε σαν επιφώνημα όταν μας εκπλήσσει κάτι. Επίσης το γιε σκέτο λέγεται. Πχ, Γιε δουλειά τη πάθαμε. Αυτό το γιε έχω την αίσθηση ότι βγαίνει από το γιαε. Που σημαίνει κοίταξε. Σαν συγκοπτομενος τύπος του ‘για κοιταξε’ –> γιαε –> γιέ και για έμφαση η+γιε.

Giannis Mpormpantonakis

To αρχικό “ι” δείχνει την έκπληξη και έπειτα το “γιέ” προέρχεται από το “γιάε” δηλαδή “ξάνοιξε”, δηλαδή όχι απλά “κοίτα” αλλά “δώσε βάση”…”δώσε προσοχή” ! έτσι η λέξη “ιγιέ” με τον καιρό θεωρώ ότι λειτουργεί πλέον ολόκληρη ώς επιφώνημα καθώς μετά από αυτό πιθανών να ακολουθεί η λέξη “ξάνοιξε”, δηλαδή “ιιιιγιεεεε ξάνοιξε επαέ ιντα παθααα” κτλ

Ανδρέας Βαβαδάκης

Ιιιιι!!!!! γ-εεεέ επιφώνημα για κάτι περίεργο, ή κάτι πρωτοφανές σε ποσότητα. Κάτι άγνωστο πρωτώφερτο στο χωριό. π.χ ψάρια μεγάλα που δεν είχαν ξαναδεί. Άλλο παράδειγμα: Όταν έρχονται τα παιδιά με λερωμένα ρούχα, από λάσπες. = Ιγέε!!!! Ιγέ.., ιγέ παιδί μου.

Nikos-Maria Lioudakis-Stavroulaki

Ίσως το ηγιέ ή ιγιέ να σχετίζεται με τον αρχαίο τυπο του ρήματος οραω(=βλεπω) που είναι ιδέ (προστακτική αορίστου β)…Σημασιολογικά ίσως θα μπορούσαμε να τα συνδέσουμε αυτά τα δυο! Καλημέρα!

Μαρία Δουλγεράκη