Ο αετός της καθαράς Δευτέρας
Μνήμες από το Πέταγμα του Αετού: Ένα Παραδοσιακό Έθιμο της Καθαράς Δευτέρας
Η πρώτη μου εμπειρία με το καταπληκτικό έθιμο του πετάγματος του αετού κατά την Καθαρά Δευτέρα χρονολογείται στο 1981. Ήμουν μόλις 6 ετών όταν ο πατέρας μου αποφάσισε να φτιάξει έναν αετό για να τον πετάξουμε όλοι μαζί ως οικογένεια. Θυμάμαι με συγκίνηση την ημέρα που με πήρε μαζί του στην περιοχή Μανίλι των Επάνω Αρχανών, όπου κόψαμε τα κατάλληλα καλάμια από την όχθη του ποταμού.
Η Κατασκευή του Αετού
Ο πατέρας μου, όντας γεωργός, είχε τη γνώση και την εμπειρία να επιλέξει τα σωστά καλάμια και να τα χειριστεί με επιδεξιότητα. Τα λεπτά και χοντρά μέρη των καλαμιών κόπηκαν και στη συνέχεια σχίστηκαν προσεκτικά με ένα μεγάλο μαχαίρι. Από τα κομμάτια που προέκυψαν, διάλεξε τα τρία πιο ομοιόμορφα για να σχηματίσει το σκελετό του αετού. Με σπάγκο έδεσε τα καλάμια σφιχτά, ώστε ο αετός να αντέξει την πίεση του αέρα.
Το επόμενο βήμα ήταν να κόψει ένα τσουβάλι με πλαστική πλέξη που περιείχε ζωοτροφή και να το προσαρμόσει πάνω στον σκελετό. Με προσοχή, τοποθέτησε τον σπάγκο στο κέντρο, δημιουργώντας τα απαραίτητα ζύγια για να εξασφαλίσει τη σταθερότητα του αετού στον αέρα.
Τα Ζύγια του Αετού
Τα ζύγια του αετού παίζουν καθοριστικό ρόλο στην απόδοση του πετάγματος. Αν ο χώρος είναι άπλετος, το κεντρικό ζύγι πρέπει να υψωθεί ώστε να συναντήσει τις δύο πάνω άκρες του Χ που σχηματίζουν τα καλάμια. Αν πάλι ο στόχος είναι να πετάξει ψηλά, το κεντρικό ζύγι πρέπει να καλύπτει τα δύο τρίτα της απόστασης προς τις άκρες των καλαμιών.
Η Ουρά του Αετού
Η ουρά του αετού είναι επίσης κρίσιμη για την επιτυχία του πετάγματος. Πρέπει να είναι μακριά και βαριά, ώστε να διατηρεί τον αετό σταθερό. Θυμάμαι να φτιάχνω την ουρά με πολλές σκουρόχρωμες νάιλον τσάντες, τις οποίες έδενα με κόμπους στον σπάγκο της ουράς, προσθέτοντας ή αφαιρώντας τσάντες ανάλογα με τις ανάγκες.
Η Καθαρά Δευτέρα του 1981
Όταν ήρθε η Καθαρά Δευτέρα, πήγαμε οικογενειακώς στον λόφο Γαλανό Παπούρι στις Αρχάνες. Παρά τις αρχικές δυσκολίες, ο πατέρας μου κατάφερε να σηκώσει τον αετό με επιτυχία, χρησιμοποιώντας μια βαριά λινάτσα ως ουρά, κάτι που αποδείχτηκε καθοριστικό για την πτήση του αετού.
Λίγα Χρόνια Μετά
Με τα χρόνια, έμαθα να φτιάχνω και εγώ αετούς και να τους πετάω, χρησιμοποιώντας δικές μου τεχνικές και υλικά, όπως μια μεγάλη μαύρη σακούλα σκουπιδιών. Μαζί με τα υπόλοιπα παιδιά στις Αρχάνες γεμίζαμε τον ουρανό με πολύχρωμους αετούς, κάνοντας πρόβες αρκετές εβδομάδες πριν από την Καθαρά Δευτέρα.
Πώς Πετάμε τον Αετό
Για να πετάξουμε τον αετό, ένα παιδί σήκωνε τον αετό πάνω από το κεφάλι του, ενώ το άλλο απομακρυνόταν κρατώντας τον σπάγκο. Μόλις φυσούσε το κατάλληλο ρεύμα αέρα, το παιδί φώναζε “τράβααα” και ο αετός άρχιζε να ανυψώνεται. Μετά, έπρεπε να πάρει ύψος, κάτι που επιτυγχάνεται κρατώντας σταθερά τον σπάγκο και κινώντας το χέρι μπρος και πίσω.
Κίνδυνοι και Πώς να τους Αποφύγετε
Είναι σημαντικό να αποφεύγουμε τον κίνδυνο τραυματισμού από τον σπάγκο φορώντας γάντια ή χρησιμοποιώντας ένα ξύλο για να τον κρατάμε. Αποφεύγουμε να πετάξουμε τον αετό σε κακές καιρικές συνθήκες ή κοντά σε καλώδια ρεύματος και αυτοκινητόδρομους.
Διατηρώντας το Έθιμο
Το πέταγμα του αετού είναι ένα όμορφο και διασκεδαστικό έθιμο που αξίζει να διατηρήσουμε. Είτε κατασκευάζουμε τον αετό μόνοι μας είτε αγοράζουμε έναν έτοιμο, η εμπειρία του πετάγματος είναι ανεκτίμητη.
Μενέλαος Αντωνίου Μαρκοδημητράκης 17-3-2024