Αριστοφάνης
Αριστοφάνης
Ο σπουδαιότερος σατιρικός ποιητής της αρχαίας Ελλάδας. Για τη ζωή του πολύ λίγα γνωρίζομε. Ήταν πάντως Αθηναίος κι έμεινε λίγα χρόνια στην Αίγινα καλλιεργώντας μερικά κτήματά του. Υπολογίζουν, πως γεννήθηκε γύρω στα 445—450 π.Χ. και πέθανε μετά το 388 π.Χ. Η ζωή του στάθηκε υπόδειγμα καλοσύνης, σεμνότητας και αρετής, έτσι που οι αντίπαλοί του δε μπόρεσαν να του στηρίξουν καμιά κατηγορία. Έκανε την εμφάνισή του στο θέατρο πάνω στα 25 του χρόνια. Επειδή όμως σύμφωνα μ’ένα έθιμο της Αθήνας δε μπορούσε να παρουσιάσει κανείς έργο του στη σκηνή, αν δεν είχε συμπληρώσει τα 30 του χρόνια, γι’ αυτό τα ανέβασαν φίλοι του. Παίχθηκε τότε η πρώτη του κωμωδία «Δαιταλής», δηλ. γλεντοκόποι, όπου σατίριζε τα ήθη των νέων της εποχής του, παραλληλίζοντας έναν προκομμένο κι έναν ανεπρόκοπο γιό. ’Έπειτα παρουσίασε τη δεύτερη κωμωδία του «Βαβυλώνιοι», όπου τα έβαζε με τους πιο τρανούς πολιτικούς αρχηγούς της Αθήνας και ιδιαίτερα με τον περίφημο δημαγωγό Κλέωνα. Τον άλλο χρόνο με τους «Αχαρνεΐς» νικάει τους φημισμένους κωμωδιογράφους Εύπολη και Κρατίνο. Όταν η πατρίδα του χαροπάλευε πολιορκημένη από τους Σπαρτιάτες, όχι μόνο ψυχαγωγούσε τους Αθηναίους με το χαριτωμένο πνεύμα του, μα και διαλαλούσε θαρραλέα τις φιλειρηνικές του ιδέες. Σαράντα ολόκληρα χρόνια ο Αριστοφάνης κυριαρχούσε στο Αθηναϊκό θέατρο.
Το 404 π.Χ. σαν τέλειωσε ο Πελοποννησιακός πόλεμος κι ήρθε η πολυπόθητη ειρήνη, οι συμπολίτες του τον στεφάνωσαν με τον ιερό κότινο. Τ’ όνομά του θριαμβεύει. Ανεβάζει τη μια μετά την άλλη τις πασίγνωστες κωμωδίες του «Ιππείς», «Νεφέλες», «Σφήκες» κ.ά. Σύμφωνα με αρχαίες πληροφορίες έγραψε 44 κωμωδίες. ’Απ’ αυτές σώθηκαν μόνο 11 και λίγα αποσπάσματα από τις χαμένες.
Ο Αριστοφάνης ξανάγραφε με καινούργια μορφή τα έργα του κι έτσι ξαναδουλεμένα και διασκευασμένα τα ξαναπαρουσίαζε στη σκηνή. Μπορούμε αδίσταχτα να πούμε, πως οι κωμωδίες του είναι οι ωραιότερες μέσα σ’ όλο τον κόσμο. Γι’ αυτό μεταφράσθηκαν σ’ όλες τις γλώσσες των πολιτισμένων λαών κι ανεβάζονται συχνά στα θέατρα, σε φεστιβάλ αρχαίων δραμάτων (Ηρώδη, Επιδαύρου κλπ.). Σ’όλα τα έργα του τα βάζει με τους ισχυρούς της ημέρας, τους δημαγωγούς. Μαστιγώνει τους συμφεροντολόγους, τους εγωιστές, ζητάει να σταματήσει ο ξεπεσμός κι η διαφθορά. Νοσταλγεί τα παλιά αγνά ήθη της γενιάς των Μαραθωνομάχων. Ενδιαφέρεται για τη σωστή διαπαιδαγώγηση της νεολαίας. Δε διστάζει να διακωμωδήσει το μεγαλύτερο φιλόσοφο της εποχής του, το Σωκράτη, μα και το δραματικό ποιητή Ευριπίδη. Δε σατιρίζει μόνο, άλλ’ αγωνίζεται για να μπει φραγμός στο κακό, στην αδικία, στην ηθική διαφθορά.
Το κείμενο και το σκίτσο αντλήθηκαν από μία παλιά εγκυκλοπαίδεια του 1950 με το όνομα Θησαυρός Γνώσεων.
