Αρχαίος Ναός του Ηφαίστου στο Θησείο

Ο Ναός του Ηφαίστου και η ιστορία του

Μπορείτε να ακούσετε το παρακάτω κείμενο… 

Δωρικός περίπτερος ναός, με πρόναο, σηκό και οπισθόναο. Οι προσόψεις στην ανατο­λική και δυτική πλευρά αντίστοιχα, ήταν δίστυλες εν παραστάσι και ο σηκός έφερε εσωτερική κιονοστοιχία. Είναι ο καλύτερα σωζόμενος ναός του τύπου αυτού στον ελλαδικό χώρο. Χτίσθηκε από άγνωστο αρχιτέκτονα στην κορυφή του λόφου του Αγο­ραίου Κολωνού προς τιμήν του θεού Ηφαίστου, προστάτη των μεταλλουργών και της Αθηνάς Εργάνης, προστάτιδας των κεραμέων και της χειροτεχνίας γενικότερα. Στην κατασκευή του χρησιμοποιήθηκε κυρίως πεντελικό μάρμαρο και για το γλυπτό του διάκοσμο παριανό. Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στην κόσμιση της ανατολικής του πλευράς, που έβλεπε προς την αγορά. Η πλευρά αυτή φέρει δέκα μετόπες με τους άθλους του Ηρακλή, ενώ οι άθλοι του Θησέα κοσμούν τις τέσσερις ανατολικότερες μετόπες της βόρειας και νότιας μακράς πλευράς. Από τους τελευταίους, ο ναός και η γύρω περι­οχή πήραν τα νεότερα χρόνια την ονομασία «Θησείο». Στη ζωφόρο πάνω από τον πρόναο αποδίδεται σκηνή μάχης του Θησέα εναντίον των Παλλαντιδών, με την παρου­σία θεών, ενώ στη ζωφόρο του οπισθονάου παριστάνεται μάχη Λαπιθών και Κενταύ­ρων. Από τα αετωματικά γλυπτά σώζονται σπαράγματα, που εκτίθενται στο Μουσείο της Στοάς του Αττάλου. Στο ανατολικό αέτωμα φαίνεται ότι αποδιδόταν η εισαγωγή του Ηρακλή στον Όλυμπο, «αποθέωση Ηρακλέους», και στο δυτικό κάποια σκηνή από τη μάχη Λαπιθών και Κενταύρων. Τα δύο χάλκινα λατρευτικά αγάλματα του σηκού πιστεύ­εται ότι φιλοτέχνησε ο Αλκαμένης, πιθανότατα ανάμεσα στα έτη 421-415 π.Χ. Τον 3ο αι. π.Χ. γύρω από το ναό φυτεύθηκε κήπος από μικρά δέντρα και θάμνους.

Ο ναός μετατράπηκε σε χριστιανική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου πιθανότατα τον 7ο αι. μ.Χ. Στις αρχές του 19ου αιώνα η εκκλησία χρησιμοποιήθηκε ως νεκροταφείο των προτεσταντών και πολλών Ευρωπαίων φιλελλήνων που πέθαναν στην Ελληνική Επανά­σταση του 1821. Ο ναός διατηρήθηκε σε χρήση έως και το 1834, έτος κατά το οποίο πραγματοποιήθηκε σε αυτόν η τελετή υποδοχής του πρώτου βασιλιά του νεότερου ελληνικού κράτους, Όθωνα. Έκτοτε και μέχρι τη δεκαετία του 1930 χρησιμοποιήθη­κε ως μουσειακός χώρος.

Το κείμενο αντλήθηκε από την σχετική επιγραφή που είναι αναρτημένη στο μνημείο.