Εδώ έγινε η Ανθρωποθυσία στα Ανεμόσπηλια.
Η περιοχή γύρο από την κωμόπολη των Αρχανών, αλλά και εντός του οικισμού, χαρακτηρίζεται από την διαχρονική παρουσία ανθρώπινης δραστηριότητας χιλιάδες χρόνια τώρα. Ένα από τα αρχαιότερα μνημεία αυτής της παρουσίας, είναι το κτίσμα στα Ανεμόσπηλια. Στο βορινότερο άκρο του όρους Γιούχτα, εκεί ακριβώς που σμίγει η καλλιεργήσιμη γη με αυτή την πετρώδη του βουνού, με την απέραντη θέα προς το βόρειο Κρητικό πέλαγος, εκεί ακριβώς συναντάμε αυτό το σπουδαίο αρχαιολογικό εύρημα.
Παρακάτω σας παρουσιάζουμε ένα δημοσιευμένο άρθρο, του κυρίου Νίκου Γ. Χριστινίδη σχετικό με αυτό τον αρχαιολογικό χώρο.
To 1979 το ζεύγος Σακελλαράκη και μαζί όλος ο κόσμος έζησαν μια αποκαλυπτική στιγμή της Κρητικής ιστορίας.Ένα σπουδαίο αρχαιολογικό εύρημα ενός ασύλητου ναού στη θέση «Ανεμοσπηλιά» των Αρχανών με το ξόανο της θεότητας κι μ* όλα τα σκεύη των αναίμακτων προσφορών είδε το φως.Ανάμεσα τους δεκάδες πήλινα αγγεία με τη πλαστική μορφή του λευκού ταύρου προμηνούσε τη σημαντική ζωοθυσία,την ταυροθυσία. Όμως η τελευταία προσφορά που έγινε στο χώρο αυτόν δεν ήταν ζώου.Ήταν ενός Ι8χρονου νέου με το μαχαίρι πάνω στο στήθος του.Η ανθρωπολογική έρευνα έδειξε ότι είχε χάσει το αίμα του πριν πεθάνει.Δίπλα του ο σκελετός άνδρα 37 ετών που είχε σκοτωθεί από το βάρος της στέγης,όπως και μια γυναίκα 28 χρόνων πεσμένη μπρούμυτα ,αποτέλεσματα ενός μεγάλου σεισμού.Το συμπέρασμα είναι ότι το ιερατείο είχε καταφύγει στη τέλεση ανθρωποθυσίας προς εξιλασμό της θεότητας ίσως και αποφευχθεί η επερχόμενη καταστροφή ή τουλάχιστο να σωθούν οι υπόλοιποι.
Τα ευρύματα αυτά, μαζί με τη θεωρία της ερμηνείας τους, προστιθέμενα στις υπόλοιπες αξιόλογες αρχαιότητες της περιοχής δηλαδή των χώρων της Μεσοχωριάς, του Φουρνιού, του Βαθυπέτρου κλπ.έδωσαν ακόμη μεγαλύτερη λάμψη στη διασημότητα,για τα αρχαία της,Αρχάνα.( «Εφημερίδα Μεσόγειος»,30/12/1989-διασκευή).-
Κείμενο Νίκου Γ. Χριστινίδη.
