Πώς ορίστηκε και πρωτογιορτάστηκε η εθνική μας γιορτή 25 Μαρτίου

Πώς ορίστηκε και πρωτογιορτάστηκε

Η ΕΘΝΙΚΗ ΜΑΣ ΓΙΟΡΤΗ

Τι γράφει γι’ αυτή μια γυναίκα

Η 25 Μαρτίου, δεν ήτανε από την αρχή της ελληνικής επανάστασης ή α­πό την ημέρα της ανεξαρτησίας η εθνική γιορτή όπως κι ο εθνικός μας ύ­μνος. Αλλά καθιερώθηκε με βασιλικό διάταγμα του Όθωνα ύστερα από πρό­ταση του υπουργού εσωτερικών, Γιάννη Κωλέττη.

Η πρώτη εθνοσυνέλευση που έγινε στην Επίδαυρο, αποφάσισε να ορίσει την 1η Ιανουάριου σαν εθνική γιορτή του Έθνους. Κι αυτό γιατί την 1η Ιανουαρίου του 1822 ψηφίστηκε η προ­κήρυξη της εθνικής ανεξαρτησίας.

«Το Ελληνικόν Έθνος κηρύσσει εναντίον όλου του πολιτισμένου κόσμου τη πολιτική του ανεξαρτησίαν και ανυπαρξίαν και την κατάργηση του ζυγού της δουλείας…»

Πάνω στο θέμα της εθνικής γιορτής, υπήρχαν πολλές γνώμες και κάθε οπλαρχηγός είχε τη δική του, που ισχυρίζονταν ότι η επανάσταση δεν άρχισε στις 25 Μαρτίου του 1821, αλλά πιο μπροστά, στις 22 Φεβρουάριου του 1821, με τον αρχηγό της «Φιλικής Εταιρίας» τον Αλέξανδρο Υψηλάντη με πρώτη τη μάχη του Ιάσιου, της Μολδοβλαχίας.

Στη μάχη αυτή ο ιερός λόχος έπαθε μεγάλη καταστροφή.

Στην τελευταία, πριν από την αρχή της Επανάστασης, συνεδρίαση των κυριοτέρων μελών της «Ανωτάτης Αρχής» της Φιλικής Εταιρίας, αποφασίστηκε ο αγώνας ν ’ αρχίσει στις 25 Μαρτίου του 1821, ημέρα γιορτής του Ευαγγελι­σμού.

Ο Παπαφλέσσας διαλεχτήκε να πάει στην Πελοπόννησο και να δώσει οδη­γίες στους οπλαρχηγούς για την ημέρα του εθνικού ξεσηκωμού. Στις 28 Δε­κεμβρίου 1820 ο Παπαφλέσσας έφτα­σε στον Μόριά και στο Συνέδριο της Βοστίτσης που έγινε στις 26 Ιανουά­ριου 1821, τους ανεκοίνωσε την από­φαση της Ανωτάτης Αρχής.

Ακόμα τους είπε ότι όλα είναι έτοιμα από την πλευρά της Φιλικής Εταιρίας, δηλαδή εξωτερική υποστήριξη όπλα, στρατός και χρήματα.

Αλλά οι οπλαρχηγοί δεν τον πίστεψαν. Ο Παπαφλέσσας έφυγε πικραμέ­νος που έβλεπε να χάνεται η ευκαιρία για τον εθνικό ξεσηκωμό, άρχισε να γυρίζει την Πελοπόννησο από χωριό σε χωριό κι από πόλη σε πόλη, προσπαθώ­ντας να γίνει πιστευτός σε μερικούς αρχηγούς…

Ο Υψηλάντης, επειδή φοβόταν μην το μάθουν οι Τούρκοι και χτυπήσουν πρώτοι, αναγκάστηκε να ενεργήσει μόνος του, δίνοντας τη μάχη στο Ιάσιο. Εκτός από τον Παπαφλέσσα που έστειλε στην Πελοπόννησο, ο Υψηλάντης ειδοποίησε και τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη για την ημέρα του αγώνα.

Στις 6 Ιανουάριου του 1821, ο Θ. Κολοκοτρώνης φτάνει στην Καρδαμύλη της Μάνης και στις 22 Μαρτίου μαζί με τους Μανιάτες του Πετρόμπεη, αρχί­ζουν την επανάσταση και την πρώτη ελληνική πόλη που ελευθερώνουν εί­ναι η Καλάμη, στις 23 Μαρτίου 1821.

Εκεί γράφτηκε κι η προκήρυξη του Πετρόμπεη που φέρνει ημερομηνία 24 Μαρτίου 1821.

Από τότε, αλλά και μέχρι σήμερα, υπάρχει το ερώτημα. Σε ποιο μέρος άρχισε η μεγάλη ελληνική επανάσταση; Οι πόλεις είναι τρεις ή τέσσερις. Η Καλαμάτα, τα Καλάβρυτα (Αγία Λαύρα), η Πάτρα και το Ιάσιον.

Ο ιστορικός κι αργότερα πρωθυπουργός Σπύρος Τρικούπης που ήταν κι αυτόπτης, παραδέχεται ότι μόνο το λάβαρο της επανάστασης, ευλόγησε ο Παλαιών Πατρών Γερμανός στις 24 Μαρτίου και στις 25 ο ίδιος ο μητροπολίτης πήρε τη σημαία του Πόντου και την έστησε στην πλατεία της Πά­τρας, κηρύσσοντας των αγώνα.

Από ιστορικής πλευράς, όλοι παραδέχονται ότι απλά γιορτάζεται η 25η Μαρτίου του 1821, σαν εθνική γιορτή, γιατί αυτή η ημερομηνία είχε οριστεί από την «Ανωτάτη Αρχή» της Φιλικής Εταιρίας. Τώρα αν μερικοί φιλόδοξοι ο­πλαρχηγοί θέλησαν να κάνουν του «κεφαλιού» τους αυτό ιστορικά δεν εί­ναι δεκτό.

Μια γυναίκα της ακολουθίας της βασίλισσας Αμαλίας έστειλε ένα γράμμα σε μια φίλη της στη Βαυαρία και περίγράφει πώς γιορτάστηκε για πρώτη φο­ρά η Εθνική μας γιορτή.

«… Σήμερα είναι η επέτειος της Αναγεννήσεως της Ελλάδας. Ο βασι­λέας Όθων, ανακήρυξε την ημέρα αυ­τή ως εθνική εορτή που η απόφασή του αυτή έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από όλους τους Έλληνες…’

Εις τας 5 το πρωί οι κανονιοβολισμοί ανήγγειλαν την εορτή και εν συνεχεία στρατιωτική μουσική έπαιζε εμβατήρια στους δρόμους. Οι βασιλείς, φορώντας τας ελληνικός ε­θνικός ενδυμασίας, έφτασαν εφ’ αμάξης εις την εκκλησία, όπου εψάλη δο­ξολογία.

Πλήθος λαού που είχε φτάσει από τα πέριξ χωριά κρατώντας κυανόλευκους σημαίας, επευφημούσε τους βασιλείς. Εις τα πρόσωπά τους έλαμπε η χαρά. Έπειτα οι χωρικοί συγκεντρώθηκα’ στην πλατεία των Ανακτόρων κι άρχισαν να χορεύουν τους εθνικούς τους χορούς, που είναι θεαματικοί.

Οι βασιλείς από τον εξώστη των ανακτόρων τους χαιρετούσαν. Δυστυχώς το ωραίο αυτό θέαμα χάλασε από μια δυνατή βροχή. Ωραία εντύπωση μας έκάνε ένας μεγάλος Σταυρός που ήτανε σχηματισμένος από καιόμενο ξύλο επί της κορυφής μικρού λόφου όπου ευρισκεται μικρή εκκλησία.

Αθήνα 25 Μαρτίου 1838

Σε ασπάζομε η φίλη σου Νόρτεφλυχ.

Το μικρό εκκλησάκι που αναφέρει η παραπάνω επιστολή είναι ο άγιος Γεώργιος στο Λυκκαβητό.

Το παραπάνω κείμενο αντλήθηκε από ένα παλιό καζαμία, ενώ η φωτογραφία είναι ενδεικτική από την παρέλαση στις 25-3-2008 στο Ηράκλειο.