Ιερά Μονή Γοργολαίνη Κάτω Ασίτες
ΙΕΡΆ ΜΟΝΉ ΓΟΡΓΟΑΑΪΝΗ
Πάνω από το χωριό Κάτω Ασίτες, σε μια δροσερή και κατάφυτη περιοχή είναι χτισμένη η παλαιά Μονή Αγίου Γεωργίου του Γοργολεήμονα ή Γοργολαΐνη, όπως ονομάζεται σήμερα. Απέχει από το Ηράκλειο 24 χιλιόμετρα. Λειτουργούσε από την εποχή της Ενετοκρατίας και συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα στα μοναστήρια που κατάφεραν να επιβιώσουν της τουρκικής κατάκτησης. Η παλαιότερη ιστορία της μονής είναι άγνωστη. Δεν έχουν βρεθεί εκείνα τα στοιχεία που θα μπορούσαν να μας διαφωτίσουν για την εποχή της ίδρυσης και την προσφορά της. Πιθανότατα να ιδρύθηκε τον 16ο αιώνα, την εποχή που οι κατακτητές Ενετοί είχαν επιτρέψει την ίδρυση ορθοδόξων μοναστηριών στην Κρήτη. Από εκείνη την εποχή σώθηκε στη μονή ένα θαυμάσιο δείγμα γλυπτικής, το λιοντάρι της κρήνης. Από το στόμα του έτρεχε για πολλούς αιώνες το νερό της αστείρευτης πηγής του Γοργολαΐνη. Το 1991, όμως, το γλυπτό χάθηκε από τη θέση του. Το είχαν κλέψει…
Επί Τουρκοκρατίας η μονή απέκτησε πολλά μετόχια. Περιήλθαν στην κυριότητά της τα μικρότερα μοναστήρια της περιοχής, εκείνα που δεν κατάφεραν να αντέξουν την καταπίεση και τη φορολογία. Σε σύντομο χρόνο έφτασε σε περίοδο ακμής και είχε τη δυνατότητα να βοηθά τους αντάρτες της κρητικής ελευθερίας. Οι Τούρκοι την κατέστρεψαν κατά την επανάσταση του 1821 και έμεινε για λίγα χρόνια εντελώς έρημη. Ανασυγκροτήθηκε το 1848. Και η παρουσία της στις επόμενες κρητικές επαναστάσεις ήταν ακόμη πιο έντονη. Πεδίο μαχών και τόπος συγκεντρώσεως των επαναστατών κατά το υπόλοιπο διάστημα του 19ου αιώνα. Το 1868 σκοτώθηκε εκεί σε μια μάχη ο οπλαρχηγός Φραγκιάς Μαστραχάς. Σε ανάμνηση του γεγονότος έχει αναρτηθεί η προτομή του στον περίβολο της μονής.
Ο 20ος αιώνας βρήκε τη μονή σε παρακμή. Το 1957 ιδρύθηκαν εκεί εκκλησιαστικές κατασκηνώσεις και οικοτροφεία. Οικοδομήθηκαν νέα κτήρια και η μονή απέκτησε ζωή. Στις αρχές της δεκαετίας η Εκκλησία της Κρήτης αποφάσισε να επανιδρύσει το παλιό ιστορικό μοναστήρι. Σήμερα έχει δυο μοναχούς.
Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από το βιβλίου του Νίκου Ψιλάκη,
Βυζαντινές Εκκλησίες και μοναστήρια της Κρήτης.
Αν βρήκατε ενδιαφέρον το θέμα δηλώστε ότι σας αρέσει!
